làng cho đến trại Ellrich, và tình bạn cũng giống như rượu: càng lâu năm
càng tốt. Chưa hề đi lính, bị Gestapo bắt, bị giam xà lim Buchenwald, Dora.
Bicot là tên mà chúng tôi đặt cho một tù nhân tinh quái gốc ở Orléans,
nhưng lại tin rằng mình được sinh ra tại Tây Ban Nha và bị bắt trong một
chiến khu ở Pyrénées (vùng núi non nằm ở cực Nam nước Pháp ngay biên
giới Tây Ban Nha). Để có thể kéo vài hơi thuốc mỗi ngày, anh ta có thể chịu
đựng thiếu thốn bất cứ thứ gì. Cặp mắt tinh quái của anh ta nhắm thật mau
vào chỗ một nhân viên dân sự vừa vứt tàn thuốc. Chẳng có tí thuốc nào, và
nhiều khi cháy cả môi. Nếu các người ghiền thuốc khác chịu đựng thiếu
thốn trong im lặng, trái lại anh ta có thể giết một tên Đức nếu anh biết y có
mang trong người một gói thuốc lá. Quả thật từ lâu anh ta chẳng được điếu
nào. Cùng với thời gian, mỗi người học được vài chữ thứ ngôn ngữ của bọn
mình và không có gì khôi hài cho bằng cuộc đàm thoại giữa con dân một xứ
Bắc Phi với một người Ukraine.
Barot được tuyền làm nhân viên tại một văn phòng để đương trong một
quận lỵ hẻo lánh, miền Basse-Alpes. Anh ta rụt rè như một anh công chức
của Courieline, và mắt anh luôn luôn tự hỏi các thân chủ của mình nay ra
sao. Ấy vậy mà thật đáng ngạc nhiên vì anh đã vượt qua tất cả các cạm bẫy.
Nghe anh kể chuyện về mình là như cả một món ăn ngon:
- Tôi không hề làm điều gì chống lại người Đức, tôi tôn trọng luật lệ hiện
hành;và trong thành phố nhỏ bé của tôi, không có gì thay đổi. Đài phát
thanh? Tôi luôn luôn nghe đài Ba-lê trước cũng như khi có chiến tranh! Một
lần, sau bữa ăn trưa tôi rời nhà đi làm cũng như mọi ngày, lúc đó là 1 giờ
25, có hai ông chặn tôi lại và chở tôi bằng xe hơi đến một khách sạn để hỏi
về một chiến khu hình như được thiết lập đâu đó trong vùng. Chưa bao giờ
tôi được nghe về chiến khu nầy. Tôi bị tra tấn và tống vào Compiègne, nhờ
nói chuyện với người khác tôi mới biết kháng chiến là gì. Ồ! Tôi không có
hợp tác với họ, nhưng lương tâm tôi bình thản, tôi tuyệt đối không làm gì
chống họ. Chắc họ đày tôi vì lầm lẫn.
Thật cười đến chết, nhưng anh ta nói vậy với tất cả thơ ngây.
