nhiên dễ chịu hơn là có ảo tưởng. Chúng tôi không quên điều kiện thể chất
tồi tệ của mình, và một cuộc gặp gỡ không mấy dễ chịu vẫn có thể xảy ra.
Riêng phần tốc độ đi ban đêm, chúng tôi cũng chỉ căn cứ vào phương tiện
tối thiểu. Ban đêm người ta đi chậm hơn ban ngày, và nguyên tắc đi hàng
một băng qua cánh đồng cũng làm chậm hơn nhịp đi trung bình. Chúng tôi
đến khoảng rừng thưa và nằm sãi ra để tìm giấc ngủ, Marcel nhận phiên gác
đầu tiên. Mặt trời đứng bóng. Yên tĩnh biết bao giữa lòng vũ trụ! Chỉ có
tiếng chim hót và tiếng rì rầm của côn trùng làm khuấy động cảnh thanh
bình của cánh đồng và rừng cây. Làm sao có thể tin được cả thế giới đang
nhuộm máu và đầy các đống đổ nát điêu tàn? Còn con tàu, nay nó ở đâu?
Thật khó mà ngủ trong những giờ khắc sống sôi động như thế này. Đôi khi
sau một tiếng động có vẻ khác thường, chúng tôi nín thở để lắng nghe. Tuy
nhiên đó chỉ là tiếng lá rụng hay tiếng cành cây khô nhỏ bị gãy, gây ra bởi
chim chóc chuyền từ cành nầy sang cành nọ. Cảnh xế chiều lại còn huy
hoàng hơn nữa. Khi mặt trời từ từ lặn xuống, đời sống của hằng hà sa số
côn trùng chậm lại một không khí êm dịu nên thơ, nối tiếp giữa cái nắng
buổi trưa và cái lạnh của đêm tối, lan tràn khắp khu rừng thưa nơi chúng tôi
đang nghỉ.
*
Cái tự do mà chúng tôi đang ôm đầy trong vòng tay đối với chúng tôi vẫn
còn là thứ tự do rất hạn chế. Giống như dã thú, chúng tôi không thể đi ra
khỏi rừng và ngay cả trong đêm tối chúng tôi cũng sẽ phải lánh xa thôn xóm
làng mạc nơi những con người như chúng tôi đang sống. Con đường ngăn
cách với quân Đồng Minh đối với chúng tôi cũng tệ hại như một vùng “Phi
chiến địa”: một vực thẳm. Tuy nhiên tâm trí chúng tôi bị một quyết định
hung dữ chế ngự: chấp nhập tất cả còn hơn là bị bắt lại. Trong thời kỳ thảm
bại và tháo chạy với niềm kiêu hãnh còn lại cửa những kẻ đã chiến thắng
ngày trước, binh lính của Hitler chắc sẽ không nhẹ tay khi thanh toán bọn tù
nhân bắt gặp trên đường rút lui của chúng; tuy nhiên về phần chúng tôi, ai
nấy cũng đã tự hứa là không có lịch sự gì cả đối với những kẻ cản bước
chúng tôi, và chúng tôi thích bị chết trong khi chiến đấu hơn là trở lại địa
ngục của một trại tập trung nào đó.
