Đêm cuối cùng trong nhà mồ, tôi không hề chợp mắt được chút nào. Như
một cuốn phim bất tận, tất cả câu chuyện phiêu lưu tuần tự diễn ra trong trí
tôi, và những gì thiếu sót trong mấy tháng qua, nay hiển hiện trước mắt,
ngay trong tầm tay. Sáng hôm sau, lúc trời còn thật sớm, tôi rời các bạn
cùng phòng giam. Sau khi biểu lộ tình đồng bạn trong cùng cảnh ngộ, người
ta chúc nhau được may mắn. Tâm trí tôi phiêu dạt đâu đâu... tôi sẽ không
bao giờ gặp lại họ nữa.
Một niềm vui khác chờ đợi tôi lúc sắp khởi hành: Pierre. người bạn mà
tôi chưa được gặp lại từ buổi nói chuyện bên bồn rửa mặt, và Hubert với
viên đạn trong đùi, cũng lên đường với tôi. Cũng như tôi, hồ sơ của họ cũng
bị chìm ngập trong vô số các hồ sơ khác, và cũng như tôi, họ có thể nhận
thấy điều đó là đúng. Chúng tôi bị dồn cục trong sân một lần cuối. Sau khi
nhận một khúc bánh mì và một mẩu phó mát, cho cả cuộc hành trình, họ
đưa chúng tôi lên xe ca để ra ga Lyon- Perrache, nơi đây cả một chiếc xe
lửa đợi chúng tôi. Chiếc cổng ra vào rộng lớn, những bức tường nhà lao lùi
xa dần, rồi sau một khúc quanh, biến mất. Trên đường, bộ hành đã đi lại
nhưng chúng tôi chỉ nghĩ đến tốc độ của chiếc xe ca. Nhiều lần đã có sự lầm
lẫn và chúng tôi bị cho trở lại Montluc! Brr.. một nỗi run sợ khi nghĩ đến
chuyện đó. Đi đến đâu cũng được, nhưng đừng trở lại trong đó, vì lẽ làm
sao quên được nhưng nỗi âu lo mỗi lần có vụ gọi tên các tù nhân bị chọn
một cách bất ngờ làm con tin để đem đi bắn bỏ thị uy; mỗi lần nghe tiếng
rên la của những người bị tra tấn và người đàn bà có chửa còn trẻ bị một tên
thô bạo đánh đập trước mắt tôi?
Sau cùng xe đến ga xe lửa. Chúng tôi đông hàng trăm. Đầu máy đã huýt
còi. Một giai đoạn đã trải qua, một giai đoạn nhọc nhằn, nhất là về phương
diện tinh thần. Tất nhiên là không ai biết gì về chỗ đến thật sự của chúng
tôi.
Đời sống trở lại thật nhanh, và trên tàu, tràn ngập niềm vui sướng. Cùng
với Pierre và Hubert, chúng tôi sắp xếp để được ở cùng một toa, gần cửa sổ.
Ai biết đâu, một cơ hội tốt có thể xảy đến... Trước mỗi toa, vẫn có một lính
canh nhưng vào lúc 2 giờ sáng, giấc ngủ đi vào mức say sưa, nhất là tên
lính gát toa chúng tôi lại không có vẻ gì là có mưu lược. Nhưng vẫn còn là
