quá trơn trợt thì một lớp bùn dầy dính chặt đế giày bằng gỗ của chúng tôi và đã có nhiều người đi về
chân không. Sau cùng, những người đi chậm bắt kịp đám đông. Sau khi bị đếm đi đếm lại, chúng tôi
trở về trại với một hòn đá trong tay.
Địa điểm duy nhất của trại tập trung Buchenwald có thể thử tìm cách
vượt ngục là hầm đá. Tuy nhiên ngoài những người cai luôn luôn canh giữ
toán của mình, ở đó còn có quân SS. Chung quanh công trường đầy lính gác
và chó đứng cách nhau năm mươi thước canh chừng ngày đêm. Trên các
con đường đi qua khu vực ngoại vì đều có các toán tuần tiễu chặn đường và
kiểm soát mọi sự lưu thông. Quả thật trại tập trung đã bị cắt đứt với thế giới
bên ngoài, và mặc dù đã có các dự tính tuyệt vọng, không một ai thành công
trong nỗ lực vượt ngục.
Trước khi trở về “khối” của chúng tôi, mọi người phải đi qua một con
đường dài, dọc theo đó, chúng tôi bỏ đá lại cho những người đập đá làm
việc tại đó bất kể trong thời tiết nào. Chúng tôi ngạc nhiên thấy họ là người
Đức và lúc đó, họ có vẻ khốn khổ hơn chúng tôi nhiều.
Trong buổi sáng đầu tiên nầy, chúng tôi làm hai vòng tạp dịch và nếu
không có sự giá lạnh và gió lồng lộng rét buốt làm cồn cào ruột gan, thì đây
chỉ là các cuộc đi dạo mà những người trẻ tuổi chịu đựng một cách thích
thú, Tuy nhiên đây mới chỉ là bắt đầu...
Khi về đến khối, chúng tôi phải chùi thiết hài như sắp sửa bước vào một
nơi tôn nghiêm. Bởi những người được chỉ định làm công tác phân phối
súp, đi về phía nhà bếp. Mỗi người phải trở lại chỗ nằm để đợi được phân
phối súp. Lúc đó, cấm di chuyển; chỉ có người chịu trách nhiệm đứng trước
ngăn như một người dạy mãnh thú đứng trước chuồng với một bầy 48 con
thú bên trong.
Đoàn người bưng các thùng súp đi qua được chào đón bằng những tiếng
kêu vui vẻ. Người có trách nhiệm, với nhiều người khác đi theo, mang hàng
chồng gào mên, múc cho mỗi người một ca gần một lít. Súp thật nóng và
chỉ vì lý do đó mà chúng tôi thấy nó ngon. Trong thoáng chốc mỗi người ăn
hết phần của mình, và hàng trăm cặp mắt nhìn chăm chú vào các thùng để
tính xem có may mắn còn phần súp dư đầy tính cách ảo tưởng nào không.
Tôi chú ý rằng ngay từ bữa ăn đầu tiên, các người chỉ huy ngăn đã múc cho
