và sau khi cho chúng tôi hút, uống, ông ta mời ngồi và bắt đầu nói với
giọng ung dung:
- Các anh đừng ngạc nhiên gì cả về chuyện đêm nay. Cứ mọi lần có
chuyến công voa mới, tôi cố gắng kết giao với những người ngoại quốc
đáng chú ý đối với tôi. Tôi chắc chắn là mình không lầm lẫn. Tôi là Giáo sư
triết học ở Heidelberg và các anh phải hiểu lý do tại sao tôi lại ở đây. Vì tôi
biết một vài ý niệm về y học, ban quản đốc đặt tôi vào chỗ bệnh xá, nơi đây
tôi chỉ huy tất cả nhân viên cấp dưới. Viên thư ký của khối các anh có thể
soi sáng cho các anh đôi chút về cách tổ chức trại tập trung, và nếu tôi mời
các anh, ấy là tại vì anh ta có nói với tôi về các anh, Nên biết rằng ngay từ
đầu cuộc chiến, những tù nhân thường tội làm chủ ở đây, nhưng vì họ quá
ba gai đến nỗi một hôm viên chỉ huy SS cho triệu tập tất cả tù chính trị và
nói với họ như sau: “Tôi biết các anh chống lại chế độ nhưng đừng quên
rằng đối với tôi, trước hết các anh là người Đức. Tôi cho các anh cơ hội từ
nay nắm quyền quản trị trại tập trung. Tôi để các anh tự do nhưng công
chuyện phải chạy đều. Đừng có tìm cách phá hoại, bởi vì tôi là kẻ mạnh
nhất”. Chúng tôi chờ đợi giây phút nầy từ lâu. Hàng ngàn bạn bè chúng tôi
đã chết tiếp theo cách đối xử của bọn ăn cướp đó, nhưng giờ phục hận đã
điểm. Không cần nói với các anh rằng chúng tôi không ngần ngại chi cả.
Cuộc chiến đâu đó đã chấm dứt lâu rồi. Nhiều tên trong bọn đã bị đưa đi
chỗ xấu và những tên mà các anh thấy đang đập đá là những kẻ còn sống
sót trong đám thường tội đã từng sống và tác oai tác quái ở trại tập trung
nầy.
Ổng ta ngừng một chốc, để đốt một điếu thuốc, quan sát chúng tôi, rồi nói
tiếp:
- Không có ai trên trái đất có thể ngờ rằng, vào tháng hai năm 1944 nầy,
trong trại tập trung Buchenwald, chính những người đối lập với bọn Quốc
Xã nắm giữ quyền chỉ huy. Trước khi vào đây các anh là ông nầy ông nọ,
ngay cả lúc bị bắt, bị đánh, bị tra tấn, bọn Gestapo vẫn gọi các anh bằng tên
mỗi người, các anh là một cá nhân. Tại đây, các anh không còn là gì cả,
không được gọi là gì cả. Các anh có thể chết đêm nay hay ngày mai, không
