cách thành lập một văn phòng ở ngay căn hộ của ông. Ông chỉ làm việc vào
buổi sáng để thời gian còn lại tham gia các hoạt động chính trị.
Là đảng viên hàng đầu của Đảng cộng sản Pháp và đại diện có uy tín
nhất của các nước thuộc địa, Nguyễn Ái Quốc tiếp tục thu hút sự quan tâm
đáng kể của cơ quan an ninh Pháp. Cảnh sát theo dõi chặt chẽ các hoạt
động hằng ngày của ông và hai đặc vụ được cử riêng để theo dõi ông
thường xuyên. Ngày 22-6-1922, Albert Sarraut một lần nữa mời ông đến
Bộ Thuộc địa để thẩm vấn. Trong suốt cuộc gặp, Bộ trưởng hết đe doạ lại
mua chuộc ông. Sarraut mở đầu cuộc nói chuyện bằng việc tuyên bố rằng
những kẻ gây rối liên kết với các phần tử “Bolsevich” ở Pháp đang có dự
tính gây rắc rối ở Đông Dương tất yếu sẽ bị đập tan. Nhưng ông ta nói thêm
rằng ông ngưỡng mộ những người như Nguyễn Ái Quốc vì có mục đích
vững vàng và ý chí đạt mục đích đó. Nhưng với sức mạnh của ý chí thì phải
có sự hiểu biết, Sarraut kết luận, những gì đã qua thì cho qua. “Nếu ông
cần bất cứ điều gì thì tôi luôn sẵn sàng phục vụ ông. Bây giờ chúng ta đã
biết nhau, ông có thể đề cập thẳng với tôi”, Nguyễn Ái Quốc đứng dậy và
cảm ơn Bộ trưởng rồi nói “Mục tiêu chính của cuộc đời tôi và cái mà tôi
cần nhất là tự do cho đồng bào tôi. Tôi có thể đi được chưa?”.
Vài ngày sau, Quốc viết một bức thư gửi Bộ Thuộc địa, thư này được
đăng trên tờ “Người cùng khổ”, “Nhân đạo” (nay là cơ quan ngôn luận của
Đảng cộng sản Pháp) và “Nhân dân”. Ông bày tỏ lòng biết ơn về việc các
nhà cầm quyền Pháp đã cung cấp cho ông một “sĩ quan hầu cận riêng” (rõ
ràng là ám chỉ đến sự theo dõi của mật vụ) và nhận xét rằng:
“Trong khi Quốc Hội đang cố tìm cách tiết kiệm tiền, giảm biên chế
hành chính do ngân sách thâm hụt quá lớn, ngành nông nghiệp và công
nghiệp thiếu lao động, nhà nước tăng thuế đánh vào lương công nhân và
khi việc tái ổn định dân số để có nhiều sức sản xuất chưa hoàn thành, nếu
ai đó chấp nhận ân huệ mà ân huệ cá nhân ấy làm yếu quyền lực của công
dân - các sĩ quan phụ tá - người đó không phải là người yêu nước, họ chỉ là
kẻ vô dụng, xài đồng tiền mà giai cấp vô sản phải đổ mồ hôi mới kiếm
được”.
