là người từ nơi ẩn náu trên núi đã kêu gọi sự ủng hộ của tất cả những người
yêu nước trong cuộc đấu tranh tuyệt vọng chống lại bọn hung bạo? Thế
lưỡng nan trong việc chọn lựa giữa đấu tranh và thoả hiệp là một việc rất
khó khăn đã chia rẽ giới cầm quyền, mà sự chia rẽ này đã không thể hàn
gắn được hơn một nửa thế kỷ sau.
Trung tâm của phong trào kháng chiến chống Pháp là tỉnh Nghệ An. Một
mảnh đất với những bãi biển yên lành, những rặng núi xanh ngắt, những
cánh đồng lúa xanh mướt, những cánh rừng xanh thẫm, Nghệ An nằm ở
vùng cán xoong giữa biển Đông và những ngọn núi của dãy Trường Sơn
dọc theo biên giới Lào về phía tây. Đó là mảnh đất của những đợt gió nóng
khô và những cơn mưa lớn mùa thu làm đổ rạp những cọng lúa và ngập
những cánh đồng của nông dân. Nghịch lý là tuy mảnh đất này rất đẹp
nhưng lại rất khắc nghiệt đối với những cư dân ở đó. Người Việt Nam sống
trên mảnh đất này tập trung tại eo đất nhỏ giữa bờ biển và rặng núi trong đó
hơn 90 phần trăm là nông dân phải xoay xở từ mảnh đất của mình và tự
thấy cuộc sống là phải tranh đấu. Đất ít, lại bạc màu và thường xuyên ngập
mặn. Thiên tai luôn rình rập và mỗi khi xảy ra thiên tai nông dân lại bị rơi
vào những hoàn cảnh tuyệt vọng.
Có lẽ điều này giải thích tại sao trong lịch sử người dân Nghệ An được
coi là những người Việt Nam cứng cổ hay chống đối nhất, được đồng bào
đặt cho tên lóng là“trâu chọi xứ Nghệ”,
Trong lịch sử, Nghệ An luôn đi tiên phong chống quân xâm lược cũng
như kêu gọi nổi dậy chống lại kẻ cầm quyền không hợp lòng dân. Trong hai
thập kỷ cuối thế kỷ XIX, Nghệ An trở thành một trong những trung tâm của
phong trào kháng chiến chống Pháp. Nhiều người con ưu tú của Nghệ An
đã chiến đấu và hy sinh dưới ngọn cờ của Phan Đình Phùng và phong trào
Cần Vương.
Làng Kim Liên thuộc huyện Nam Đàn, trung tâm tỉnh Nghệ An, cách thị
xã Vinh khoảng 16 cây số về phía tây. Huyện Nam Đàn nằm dọc theo bờ
bắc sông Cả, con sông chính ở Nghệ An. Phần lớn địa hình ở đây bằng
phẳng với những cánh đồng tắm nắng mặt trời vùng bán nhiệt đới vươn ra
