tháng đầu của cuộc chiến khi Việt Minh rõ ràng yếu hơn kẻ thù, ông Hồ
bằng mọi cách cố gắng đạt được một giải pháp thoả hiệp. Điều kiện trên
mặt trận ngày càng được cải thiện và Pháp rõ ràng không còn tìm kiếm một
thắng lợi hoàn toàn thì rất có thể các nhà lãnh đạo Việt Minh cũng không
mặn mà gì nữa với một thoả hiệp. Trong khi nói chuyện với ông Léo
Figueres của Đảng cộng sản Pháp tháng 3-1950, ông Hồ nhấn mạnh, tuy
vẫn muốn có một giải pháp thông qua thương lượng nhưng các nhà lãnh
đạo Đảng không muốn có thoả hiệp lớn. Ngay cả Trường Chinh còn có thái
độ thù địch hơn. Trong diễn văn kỷ niệm sáu năm ngày thành lập nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hoà tháng 9-1951, Trường Chinh cảnh báo, Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà sẽ không bị dụ dỗ vào bàn đàm phán và nhất mực cho
rằng cần phải “xoá bỏ mọi ảo tưởng của những kẻ cơ hội về đàm phán hoà
bình với kẻ thù”. Khi Paris có những bước thăm dò về một giải pháp thoả
hiệp cuối năm 1952, Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã không để ý tới. Đến
tháng 9-1953, Thông Tấn Xã Liên Xô (TASS) đưa tin, trong diễn văn kỷ
niệm lần thứ tám ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Hồ
Chí Minh đã tuyên bố, chỉ có thắng lợi trên chiến trường mới đem lại hoà
bình.
Tuy nhiên, vài tuần sau các nhà lãnh đạo đảng Việt Nam quyết định theo
đề nghị của Moscow và Bắc Kinh, tìm một giải pháp chính trị. Trong một
bài phỏng vấn ngày 20-10-1953 với nhà báo tờ Tin Nhanh (Expressen) của
Thuỵ Điển, ông Hồ tuyên bố, chính phủ sẵn sàng tham dự hội nghị quốc tế
nhằm tìm giải pháp hoà bình cho Đông Dương. Ông Hồ nói “Nếu chính
phủ Pháp mong muốn đình chiến và giải quyết vấn đề Việt Nam thông qua
thương lượng, nhân dân và chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà sẵn
sàng xem xét đề nghị của Pháp”. Cuộc phỏng vấn này được báo chí thế
giới đưa tin nhiều lần. Ít lâu sau, Bắc Kinh công khai bày tỏ sự đồng ý
trong một xã luận của báo Nhân Dân Nhật Báo. Theo một nguồn ngoại giao
Mỹ ở Sài Gòn, đề nghị tiến hành đàm phán hoà bình của ông Hồ đã gây ra
một sự “khó hiểu, kinh ngạc và sợ hãi” trong những người Việt không cộng
sản ở Sài Gòn.
