Là người có đầu óc thực tế, Hồ Chí Minh biết một giải pháp thông qua
thương lượng là một khả năng tiến tới chấm dứt chiến tranh. Tháng 7-1953,
việc Mỹ quyết định tìm cách chấm dứt xung đột ở Triều Tiên là dấu hiệu an
ủi cho thấy, đế quốc sẵn sàng nhượng bộ khi gặp phải khó khăn, tin tức này
đã làm Việt Minh hy vọng Đông Dương có thể có một kết cục tương tự.
Nhưng trong một bài diễn văn đọc trước một nhóm trí thức ở Việt Bắc sau
đó vài tuần, ông Hồ lại cảnh báo, không nên có ảo tưởng là hoà bình sẽ đến
một cách dễ dàng. Cũng như người Mỹ, người Pháp không sẵn sàng có
nhượng bộ lớn trên bàn đàm phán trừ khi thua trên chiến trường. Ông cảnh
báo, quân địch “đang bẫy chúng ta bằng mồi, nếu chúng ta vội vã như đàn
cá và quên phải cảnh giác để tự vệ, sẽ bị chúng đánh bại”. Do vậy, điều
quan trọng là phải cảnh giác và tiếp tục chiến đấu, ngay cả khi Mỹ quyết
định tham gia xung đột.
Trong tình hình như vậy, ngay cả khi tỏ ý sẵn sàng tham gia hoà đàm,
ông Hồ chắc phải có chút nghi ngờ vì điều kiện cho thắng lợi chưa hoàn
toàn chín muồi như ông đã nêu với cộng sự trong cuộc gặp tháng 11-1953.
Đồng thời, thái độ của Liên Xô và Trung Quốc là đáng lo ngại. Liên Xô
ủng hộ cầm chừng cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam, do vậy
không hy vọng gì nhiều từ Moscow. Nhưng sự ủng hộ vững chắc của Cộng
Hoà Nhân Dân Trung Hoa là một phần trọng yếu trong chiến lược của Việt
Minh, do vậy bất kỳ dấu hiệu nào chứng tỏ Bắc Kinh sẵn sàng thoả hiệp
vấn đề này vì lợi ích dân tộc của họ chắc sẽ làm ông Hồ và cộng sự của ông
ở Việt Bắc càng lo lắng hơn.
Mặt khác, Hồ Chí Minh biết, Việt Minh không thể tiếp tục chiến đấu lâu
dài nếu không có sự hỗ trợ hoàn toàn của Trung Quốc. Đây không phải là
lần đầu ông Hồ chấp nhận phải nhượng bộ để tiếp tục chiến đấu. Về phần
mình, Moscow và Bắc Kinh hầu như chẳng cần sự đồng ý của Hà Nội để
bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia của mình. Tại một Hội nghị tổ chức đầu
năm 1954 ở Berlin, đại biểu các nước lớn thoả thuận, một hội nghị quốc tế
khác sẽ được tổ chức tại Geneva tháng 4 để thảo luận các vấn đề liên quan
đến hoà bình thế giới. Tuy chính quyền Eisenhower khó chịu, Đông Dương
