đây là cơ hội sẽ có những bước tiến quan trọng trong cuộc đấu tranh thống
nhất đất nước.
Tại phiên khai mạc Hội nghị, phái đoàn Pháp nêu điều kiện cho một giải
pháp, kêu gọi cả hai bên tập kết quân dưới sự giám sát của Uỷ ban Kiểm
soát quốc tế. Ông Phạm Văn Đồng, đứng đầu đoàn đàm phán của Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà (cũng như tại Hội nghị Fontainebleau năm 1946) chấp
nhận đề nghị của Pháp cần có ngừng bắn trước khi có giải pháp về các vấn
đề chính trị, nhưng trong tất cả các lĩnh vực khác, điều kiện (do Bộ Chính
trị soạn thảo) của ông khác hẳn với đề nghị của Pháp. Ông đòi quốc tế công
nhận chủ quyền và độc lập hoàn toàn của ba nước Đông Dương, rút hết
quân đội nước ngoài, tổ chức tuyển cử tự do dưới sự giám sát của chính
quyền địa phương. Ngoài ra, ông còn yêu cầu đại diện của phong trào cách
mạng Lào và Campuchia (Pathet Lào và Khmer Đỏ) được dự Hội nghị với
tư cách đại diện của nhân dân hai nước này. Ông Đồng đã đồng ý xem xét
khả năng gia nhập Liên hiệp Pháp dựa trên cơ sở tự nguyện, công nhận
quyền lợi kinh tế và văn hoá của Pháp tại ba nước Đông Dương.
Paris không còn khả năng mặc cả được gì. Các nguồn tin tình báo Pháp
công khai dự đoán Hà Nội có thể thất thủ nếu Việt Minh tấn công mạnh.
Washington cũng có quan điểm bi quan như vậy. Tại một buổi thông báo
tình hình của Hội nghị an ninh quốc gia ngày 8-5-1954, giám đốc CIA
Allen Dullet dự kiến, với 5.000 chiếc xe tải, quân Việt Minh có thể di
chuyển dễ dàng từ Điện Biên Phủ đến đồng bằng Bắc Bộ trong vòng từ hai
đến ba tuần. Mặc dù lực lượng vũ trang của Pháp ở đồng bằng là 200.000
quân so với 76.000 quân chủ lực của Việt Minh, hầu hết quân Pháp tinh
thần suy sụp và nằm bẹp trong đồn xung quanh toàn là dân cư thù địch
hoặc không ủng hộ. Còn quân đội quốc gia Việt Nam do chính phủ Bảo Đại
thành lập sau khi ký Hiệp ước Elysée, như tướng Navarre gọi họ là “lũ ô
hợp”.
Tuy nhiên, Việt Nam Dân chủ Cộng hoà gặp khó khăn nghiêm trọng tại
Hội nghị. Mặc dù đại diện Việt Minh đã gặp đại diện của Trung Quốc và
Liên Xô trước Hội nghị để soạn thảo chiến lược đàm phán chung, điều rõ
