Cuối năm 1959, phần lớn kinh tế Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ở thành
thị và nông thôn đã được cải tạo theo đường lối xã hội chủ nghĩa, giới lãnh
đạo đảng bắt đầu nghĩ tới bước tiếp theo - một kế hoạch năm năm kiểu Liên
Xô, bắt đầu quá trình công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Không những kế
hoạch cần những nỗ lực lớn mà còn phải kết hợp với cuộc đấu tranh ở miền
Nam ngày càng gia tăng, vì thế giới lãnh đạo đảng đã quyết định triệu tập
Đại hội Đảng toàn quốc để công khai thảo luận kế hoạch và cách thức đảm
vảo kế hoạch này được chấp thuận. Tháng 10-1959, bắt tay vào công việc
chuẩn bị Đại hội, dự kiến sẽ khai mạc vào cuối mùa Hè hoặc mùa Thu
1960.
Trong lúc ấy, căng thẳng giữa Liên Xô và Trung Quốc ngày càng gia
tăng. Tại Đại hội Đảng cộng sản Rumani tháng 6-1960, mâu thuẫn Trung -
Xô lần đầu tiên bùng ra công khai làm thế giới ngỡ ngàng, khi cả hai bên
công kích nhau kịch liệt. Sau hội nghị, Moscow ra lệnh rút chuyên gia ở
Trung Quốc về nước. Đoàn đại biểu Việt Nam ở Bucharest có lẽ tán thành
quan điểm Khrushchev, giữ im lặng khi Liên Xô đả kích quan điểm Trung
Quốc về chủ nghĩa đế quốc và chiến tranh thế giới. Lê Duẩn, dẫn đầu đoàn
đại biểu Việt Nam tại Đại hội, phát biểu ngắn ủng hộ đường lối Trung Quốc
cho rằng đế quốc Mỹ âm mưu kích động một cuộc chiến tranh thế giới mới.
Nhưng Hà Nội cũng không đứng về bên nào trong sự rạn nứt ngày càng
tăng giữa Liên Xô và Trung Quốc về chiến lược những nước xã hội chủ
nghĩa áp dụng trong chiến tranh lạnh. Xã luận báo Nhân Dân sau Đại hội
công khai đưa vấn đề này và cảnh báo, việc mất đoàn kết trong Cộng sản
thế giới có thể rất có hại cho Đảng và sự thống nhất Việt Nam.
Hà Nội cố gắng không để mâu thuẫn Liên Xô và Trung Quốc gây hại cho
lợi ích của mình, bản thân Hồ Chí Minh tận dụng cơ hội để không làm mất
lòng hai bên. Tháng 5-1960, Hồ bay tới nam Trung Hoa để kỷ niệm sinh
nhật 70 tuổi và nghỉ ít ngày. Ngay sau khi về nước, ông viết một bài đăng
trên báo Nhân Dân ủng hộ “những chính sách đúng đắn” của Liên Xô.
Tháng 8-1960, ông có chuyến thăm bí mật Moscow và Bắc Kinh, mục đích
để có được sự đảm bảo của hai nước này đối với những quyết định Việt
