duyên hải, tránh đánh nhau trực tiếp, rút quân về đất liền, để có thể tiến
hành chiến tranh du kích chống lại Mỹ. Trong cuộc chiến tranh có thể kéo
dài một trăm năm, Mao hứa Trung Quốc sẽ giúp đỡ bằng câu thành ngữ
“Rừng xanh còn đây, lo gì thiếu củi”.
Vài tuần lễ sau, Bắc Kinh thực hiện lời hứa. Những đơn vị quân đội và
không quân ở nam Trung Hoa được đặt trong trình trạng sẵn sàng chiến đấu
và điều động thêm quân tới vùng này. Những cuộc tuần hành chống Mỹ do
Bắc Kinh chỉ huy nổ ra khắp Trung Quốc, báo chí chính thức Trung Quốc
hứa ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam. Dù vậy, lãnh đạo Việt Nam xác định chiến
đấu dựa vào sự giúp đỡ của Trung Quốc và nhưng từ chối đề nghị của phó
thủ tướng Đặng Tiểu Bình hứa giúp đỡ mạnh hơn nếu Việt Nam Dân chủ
Cộng hoà cắt đứt mối quan hệ với Moscow.
Sự kiện Vịnh Bắc Bộ làm tăng mối quan hệ của Hà Nội với Bắc Kinh lại
làm cho mối ràng buộc với Moscow xấu đi. Liên Xô phản ứng trước tình
hình với sự lập lờ, chỉ đơn thuần lên án Mỹ tấn công Bắc Việt Nam, vài lời
yêu cầu thống nhất Việt Nam bằng hoà bình. Sau khi rời Bắc Kinh, Lê
Duẩn đến Moscow giữa tháng Tám, Liên Xô nhấn mạnh cần phải dàn xếp
thương lượng để chấm dứt xung đột ở Việt Nam, nhưng trì hoãn chính thức
công nhận về mặt ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt
Nam là chính quyền hợp pháp duy nhất của Nam Việt Nam.
Tuy nhiên, tình hình thay đổi giữa mùa Thu, Nikita Khrushchev bị phe
Leonid Brezhnev lật đổ. Ngày 16-10-1964, ngay sau khi biết tin, Hồ Chí
Minh và Lê Duẩn gửi một bức thư ngắn chúc mừng Brezhnev, Bí thư thứ
nhất Đảng cộng sản Liên Xô. Bức thư này cũng cẩn thận cân bằng một
thông điệp gửi Bắc Kinh một ngày sau đó, chúc mừng Trung Quốc lần đầu
tiên thử thành công bom khinh khí.
Hồ Chí Minh vui mừng trước sự xuất hiện ban lãnh đạo mới ở Moscow,
không những do triển vọng sáng sủa tăng viện trợ quân sự của Liên Xô, còn
tăng khả năng Việt Nam Dân chủ Cộng hoà duy trì được mối quan hệ cân
bằng giữa hai cường quốc. Thậm chí đối với Lê Duẩn, Nghị quyết Hội nghị
IX nghiêng về Bắc Kinh có ý nghĩa sách lược hơn là sự thay đổi chiến lược.
