phố đổ nát, kể cả thị xã Vinh. Trong lúc đó, Mỹ ném bom mạnh mẽ ở vùng
cán xoong, rồi mở rộng từ vĩ tuyến 20 ra tận ngoại vi Hà Nội. Chính phủ sơ
tán nhân dân về nông thôn và ra lệnh xây dựng những hầm trú ẩn tránh
bom ở các thành phố, cũng như những mục tiêu trọng điểm bị ném bom
thường xuyên ở nông thôn. Theo thống kê chính thức, có hơn 55.000 km
đường hào và 20 triệu hầm trú ẩn cá nhân được xây dựng. Không có con số
chính xác dân thường thương vong ở miền Bắc, nhưng có rất nhiều người
chết và bị thương. Trong khi hơn 55.000 người Mỹ bị giết ở Việt Nam, hơn
1 triệu người Việt Nam bị chết ở cả hai miền trong chiến tranh. Thực vậy,
nhân dân Việt Nam đã phải trả giá đắt cho quyết tâm thực hiện giấc mơ
thống nhất đất nước của Bác Hồ.
Hồ Chí Minh cũng muốn chia xẻ khó khăn chung của nhân dân. Ông vẫn
sống trong ngôi nhà sàn trong khuôn viên Phủ Chủ tịch cạnh Quảng trường
Ba Đình. Ngôi nhà này hiển nhiên gợi cho Hồ kỷ niệm những năm trước
đây cuộc chiến đấu giải phóng và thể hiện lối sống giản dị trong thời gian
cực kỳ gian khổ đối với nhân dân. Ngôi nhà sàn vừa dùng làm văn phòng
vừa là chỗ ở cho đến khi ông qua đời.
Tuổi tác đã in dấu ấn lên ông. Những người nước ngoài quen ông nhận
xét ông bắt đầu thở khó khăn và chuyển động chậm chạp, đôi lúc lẩn thẩn.
Trò chuyện với khách nước ngoài, đôi lúc ông mất tập trung và có vẻ buồn
ngủ. Hồ bắt đầu viết di chúc lần đầu tiên vào dịp sinh nhật lần thứ 75. Liên
Xô lo ngại sức khoẻ của ông từ đầu năm 1959, khi ông thăm Moscow thảo
luận về cuộc xung đột lan rộng ở Nam Việt Nam. Khi Hồ phàn nànkhi ông
phải chịu đựng kiểm tra sức khoẻ (“Tôi không nghĩ mình có bệnh”, ông
nhấn mạnh), Kliment Voroshilov đã thuyết phục ông, tuyên bố “Ban Chấp
hành Trung ương đã quyết định rồi”.
Tháng 5-1965, Hồ thăm Trung Quốc ba tuần, không những hội đàm
riêng với Mao Trạch Đông về viện trợ cho Việt Nam Dân chủ Cộng hoà mà
còn để chữa bệnh và có lẽ để tránh bom của Mỹ. Ông đi cùng với thư ký
riêng Vũ Kỳ. Sau khi gặp Mao Trạch Đông ở Trường Sa, Hồ đến Bắc Kinh
hội đàm với ban lãnh đạo Trung Quốc. Giống như ở Moscow, Trung Quốc
