Những ngày Thành sống trên biển thường rất dài và đơn điệu, phải dậy
từ sáng sớm và chỉ hoàn thành công việc sau khi trời tối. Nhiều năm sau,
Thành dùng một nhân vật khác để kể lại trong cuốn tự truyện:
“Phụ bếp trên tàu, mỗi ngày anh ta phải làm từ bốn giờ sáng, quét dọn
sạch sẽ nhà bếp lớn trên tàu, tối đốt lửa trong các lò. Sau đó đi khuân than,
rồi xuống hầm lấy rau, thịt cá, nước đá v.v. Công việc khá nặng nhọc vì
dưới bếp rất nóng và trong hầm rất rét. Nhất là khi vừa phải vác một bao
nặng vừa leo lên những bậc thang trong khi tàu tròng trành”.
Tuy nhiên, Thành dường như an tâm chịu đựng và nhiệt tình làm việc.
Trong một lá thư gửi cho một người quen ở Sài Gòn, Thành đã đùa:
“Người anh hùng vui vẻ suốt ngày làm những gì anh ta cảm thấy thích như
đánh bóng các vật dụng bằng đồng, lau chùi nhà vệ sinh, buồng tắm, dọn
sạch thùng phân”. Hàng ngày làm xong mọi việc khoảng 9 giờ tối, Thành
lại đọc sách hoặc viết lách đến tận nửa đêm, thỉnh thoảng giúp những người
không biết chữ trên tàu viết thư cho gia đình. Kỹ sư nông học kiêm nhà báo
Bùi Quang Chiêu - sau này là lãnh đạo tổ chức đối lập phong trào cộng sản
của Hồ Chí Minh - kể lại, “Ông đã gặp Thành trong chuyến đi và hỏi tại
sao một người thông minh như thế lại kiếm một công việc nặng nhọc như
vậy”. Thành chỉ cười, “Muốn tới Pháp để tìm cách lật ngược quyết định
của triều đình cách chức cha Thành”.
Sau khi dừng lại ở Singapore, Colombo và Port Said, tàu Đô đốc
Latouche - Tréville cập cảng Marseilles ngày 6-7-1911. Thành nhận được
tiền công - khoảng mười quan tiền Pháp - số tiền chỉ đủ ăn ở vài ngày trong
khách sạn rẻ tiền. Thành rời tàu cùng với một ngưòi bạn để chiêm ngưỡng
phong cảnh đầu tiên về nước Pháp. Lần đầu tiên Thành nhìn thấy tàu điện
“nhà di động”, (người Việt Nam lúc đó gọi), cũng là lần đầu tiên Thành
được người ta gọi là “ông” khi dừng lại uống một ly cà phê trong tiệm nằm
trên đường Cannebiere nổi tiếng của thành phố. Điều này làm Thành nhớ
mãi, kể với bạn, “Người Pháp ở trong nước rất tử tế, lịch sự, khác hẳn bọn
Pháp ở Đông Dương”. Thành đã phát hiện ra, ngay tại nước Pháp cũng có
những người nghèo giống như ở vùng Đông Dương thuộc Pháp. Hồi ấy
