NƯớC AN NAM
DƯớI CON MắT NGƯờI PHáP
Trong một bản tuyên bố, ông Bô lúc đó là toàn quyền Đông Dương, nói
với người An Nam như thế này:
"Hỡi nhân dân An Nam!
Chúng ta đến nước các ngươi là nối gót ông cha chúng ta đã từng lui tới
bờ biển nước các ngươi từ hai thế kỷ nay.
Chúng ta đến đây cũng với một tinh thần mạo hiểm và một ý muốn khai
hoá.
Không hiểu phong tục và lịch sử nước các ngươi, chúng ta tưởng đem
đến cho một dân tộc dã man những ân huệ của một nền văn minh cao cả.
Chúng ta đã đi khắp đồng ruộng, núi đồi và ở đâu chúng ta cũng khen
cho sự cần cù không mệt mỏi của các ngươi.
Chúng ta đi qua khắp kinh kỳ, ở đâu chúng ta cũng thấy có cơ sở tổ chức
đáng khen.
Chúng ta đã vào nhà các ngươi và chúng ta cũng thấy trong gia đình trên
kính dưới nhường, thờ phụng tổ tiên.
Chúng ta đã đi thăm các đền chùa, được đọc những câu châm ngôn làm
vẻ vang cho nhân loại".
Ông Đờ Puvuốcvin cũng viết: "Chúng ta thấy ở đây cả một nền văn
minh, mọi thứ đều xây dựng từ lâu. Nghệ thuật, khoa học, kể