HỒ QUÝ LY - Trang 349

là vàng son vinh quang... Nhưng vinh quang mãi cũng có ngày tàn lụi - Vả
lại chỉ có phần dương ấy con người sẽ trở nên cuồng nộ. Những lúc tàn lụi
ấy, những lúc cuồng nộ đến mất trí ấy cái phần âm tĩnh lặng, u uẩn, linh
thiêng sẽ giúp ta trở nên cân bằng, biết cắn răng mà chịu, biết nuốt nước
mắt vào lòng, biết chấp nhận nhục nhã. để chờ một ngày nào đấy, có thể lại
đứng dậy, lại lau sạch khuôn mặt, làm cho đất nước trở nên rạng rỡ.
Đức Trần Nhân Tôn hiểu rõ lẽ đó, nên ngài đã khuếch trương Thiền phái
Trúc Lâm. Ở thời vua trị vì, Nho Phật hoà đồng, nhật nguyệt cân bằng,
sáng tối luân phiên, đó là phút Thái hoà trời đất. Vẫn còn câu hỏi: Tại sao
Sử Văn Hoa lại quá lo lắng, và nghĩ cả đến việc mai danh ẩn tích cho vợ
con? Điều này cũng vì những trang sử, hoặc nói cho đúng hơn, một đoạn sử
mà ông viết mới gần đây, đoạn sử có tên “Minh Đạo luận”. Trong thiên
Thuyết nan, Hàn Phi Tử nói: “Rồng là giống vật có thể cợt đùa, thậm chí có
thể cưỡi. Nhưng ở dưới cổ nó, có cái vảy ngược. Ai động đến vảy đó nó
giết ngay”. Đoàn Xuân Lôi viết bài “Phản Minh Đạo” tức là đã chạm vào
cái vảy ngược, lúc đó Trần Nghệ Tôn còn sống, nên chỉ bị lưu đày làm
chức học quan bé nhỏ. Còn ông, lúc này Thượng Hoàng Nghệ Tôn đã băng,
và quyền hành của quan thái sư đã sắp lên tới đỉnh chót vót, trong khi ông
lại đang sa ngục thất vì tội can gián dời đô, nếu ông viết Minh Đạo luận,
tức là ông đã mắc chồng thêm tội; vậy ông có nên viết đoạn văn đó hay
không? Ông suy nghĩ, đắn đo, viết rồi lại xé, xé rồi lại thấy lòng như lửa
đốt. Và ma đưa lối quỷ đưa đường hay sao, mà cây bút lông của ông lại viết
đoạn văn đó lần thứ hai; lần này bão tố hơn, sắc sảo hơn, kiên quyết hơn.
Viết xong Minh Đạo Luận, Sử Văn Hoa thấy nhẹ người... Ông như bà mẹ
mang thai thấy đứa con mình ra đời khỏe mạnh, xinh xắn và giống mình
như đúc. Lúc đang viết, ông nghĩ sẽ chỉ dành nó cho riêng mình...
Cứ nửa tuần trăng, viên thư lại của Hồ Nguyên Trừng lại tới cấp giấy bút
cho Sử, và mang đi những trang giấy đã viết xong.
Và sáng hôm ấy, lại cũng như ma đưa lối quỷ đưa đường lần thứ hai. Sử
Văn Hoa cũng không hiểu tại sao ông lại đưa cho viên thư lại thiên Minh
Đạo Luận, mà đêm hôm trước ông vẫn cứ đinh ninh rằng đây chỉ là bản
thảo mình viết riêng cho mình. Điều lạ lùng, khi giao đi, ông không hề hối