HỒ QUÝ LY - Trang 377

cũng không nín, lúc đó nếu thắp lên một ngọn bạch lạp, cậu bé sẽ ngừng
khóc ngay, và tròn đôi mắt nhìn vào ngọn nến lung linh. Chẳng hiểu sao,
ngọn lửa lung linh đó cứ ám ảnh ông suốt đời.
Ông bố Quý Ly là quan kinh lược sứ Lê Quốc Kỳ thấy vậy nói với vợ:
- Thằng bé này thích lửa, sau này sẽ là người có chí khí.
Quả nhiên, Quý Ly lớn lên rất thông minh dĩnh ngộ. Đặc biệt rất có ý chí,
đã làm gì là quyết làm cho bằng được Kinh lược sử cũng dày công đào tạo
con trai. Ông tìm những thầy giỏi nhất kinh đô, cả văn lẫn võ, để đào tạo
con trở nên văn võ song toàn.
Thủa bé, Quý Ly thích chơi với lửa - Câu nói ấy lúc đầu mang nhiều nghĩa
đen. Lúc Quý Ly còn nhỏ, đó là lúc ngọn lửa cây nến. Lớn lên chút nữa, khi
biết chạy nhẩy, ngọn lửa ấy ở trong khu vườn gia đình.
Thủa ấy những ngôi nhà dân Thăng Long đều là những ngôi nhà vườn.
Nhà nghèo, vườn nhỏ; càng giầu sang khu vườn càng to rộng thêm. Trong
khu vườn nhà họ Hồ có một hòn giả sơn nằm trong một khu vực cây cối um
tùm; trên cao bao trùm cả vùng đất là một cây đa lớn, tán xòe ra che kín
chừng mẫu ruộng. Quý Ly thường chơi ở đó. Lúc tám tuổi, cậu bé bỗng nảy
ra ý nghĩ phải nhen một ngọn lửa, tự mình nhen lấy. Hương tàn sẽ tắt; ngọn
lửa của cây bạch lạp, của một ngọn đèn hễ hết đêm rồi cũng tắt; ngay như
ngọn lửa của vầng mặt trời rực rỡ đến bao nhiêu, mà lúc hoàng hôn cũng
phải chìm dần. Riêng Quý Ly, cậu bé muốn một ngọn cửa không khi nào
tắt. Có thể đó chỉ là một trò nghịch ngợm của tuổi ấu thơ; nhưng cũng có
thể đó là một bản năng khát khao thầm kín của con người muốn giữ một
ngọn lửa đời đời
Quý Ly nuôi ngọn lửa tí xíu ấy trong một hốc đá, cạnh cây đa xum xuê.
Cậu bé tiếp sống cho nó bằng những cành khô, lá khô, nhất là thứ lá ngải,
mầu xám xanh, thứ lá tùng chết mầu nâu, và những bụi cúc rạc nắng, đó là
những loài cây cho ta mùi hương ngan ngát khi thành khói bốc lên.
Quý Ly suốt ngày phải học, và phải thơ thẩn chơi một mình, vì vậy khi nào
bà Minh Từ dẫn cô công chúa Huy Ninh về nhà ngoại, ngày đó đối với Quý
Ly là một ngày hội. Chắc chắn đối với cô công chúa xinh xinh kia. mềm
vui hôm đó cũng không phải nhỏ. Hai đứa bé dắt tay nhau, lang thang trong