Nguyễn Xuân Khánh
Hồ Quý Ly
Phần XII- Chương - 1
Đường Yên tử
Cha tôi nói:
- Anh Trừng? Đã đến lúc cha phải vào Tây Đô. Tình thế lúc này dồn dập.
Minh Thái Tổ vừa mới chết. Minh Huệ Đế vừa mới lên ngôi. Lúc này,
phương Bắc đang phải lo việc bên trong của họ. Bên mình, thái tử An cũng
vừa lên ngôi thay Thuận Tôn. Cháu ta còn nhỏ lắm. Năm nay ta cho tổ
chức hội thề tại Tây Đô, trên Đốn Sơn ta sẽ đích thân làm chủ lễ. Trăm
quan đều phải có mặt ở hội thề, không ai được phép vắng. Ngày ấy sẽ là
ngày chứng tỏ lòng trung trinh của mọi người. Anh Trừng? Chính vì hệ
trọng như vậy, nên công việc ngoài biên ải không thể lơi là. Những việc ta
giao cho anh...
Tôi trả lời:
- Thưa cha, biên cương phía nam hiện nay không còn là mối lo ngại, nhưng
con cũng đã biên thư vào Hoá Châu nhắc nhở bọn Đặng Tất, Nguyễn Cảnh
Chân vẫn phải cẩn mật theo dõi địch tình. Ngại nhất là biên giới phía Bắc.
Mặc dù nhà Minh đang bận. nhưng ý đồ nhòm ngó nước ta của họ ít lâu
nay đã rõ. Vậy nên, phía Lạng Sơn con đã nhờ Hoàng Hồi Khanh đi nhắc
nhở và thanh sát; còn phía mặt biển, đã cho Đỗ Tử Mãn đem thuỷ binh ra
Vân Đồn. Mặc dù vậy, ngày mai con cũng phải lên đường ra Hải Đông
thanh sát...
Quý Ly gật đầu:
Như vậy cha mới yên lòng vào Tây Đô. Cha dặn thêm con một điều: Ngoài
việc xem xét động tĩnh của phương Bắc, trong khi đi thanh sát, con nên nhớ
gặp những nhân sĩ khoa bảng... Cha muốn ngày hội mừng Tây Đô và ngày
hội thề phải có đủ mặt các danh sĩ... Cũng nên báo cho cả đám học trò, sắp
tới ta sẽ cho mở khoa thi kén người tài ngay tại kinh đô mới... Sĩ tử nên vào
sớm ngay từ lúc này là vừa... Ra Hải Đông, con nhớ lên Yên Tử thăm ông
ngoại... nếu mời được ngoại vào Tây Đô dự hội mừng kinh đô mới là tốt
nhất - Nhưng năm nay ngoại của con đã ngoại tám mươi; không biết người
