tốt vai trò, chức năng này của Đảng. Một trong những thất bại của
Gorbachev là trong khi phá bỏ hệ thống cũ, ông lại chưa lập được một hệ
thống mới thay thế. Dưới thời ông, Liên bang Xô viết đang lơ lửng giữa cái
mới và cái cũ, giữa quá khứ và tương lai. Trở ngại chủ yếu là sự bất lực của
ông trong việc nắm được thực chất của nền kinh tế thị trường. Ngay đến kỳ
họp của nhóm các nước G7 vào tháng 7/1991, ông vẫn còn cho rằng những
người theo đường lối cải cách vừa phải hợp lý và những người có tư tưởng
cải cách cấp tiến nhanh và mạnh vẫn có thể hợp nhất.
GORBACHEV HOẠCH ĐỊNH CHÍNH SÁCH RA SAO?
Làm thế nào giải thích sự rõ ràng về tầm nhìn luôn bị lạc hướng?
Gorbachev hoạch định chính sách ra sao? Khi ông lên cầm quyền vào tháng
3/1985, trên bàn ông đã có hơn trăm văn bản đề cập đến các tình huống của
các khía cạnh khác nhau của nền kinh tế. Ông có những cố vấn tốt nhưng
những người cộng tác cùng ông thường là các luật sư hay các chuyên gia
chính trị, như Shakhnazarov. Ông không bao giờ coi trọng các nhà kinh tế,
đặc biệt là những người có xu hướng thị trường. Ông cãi lý với tất cả các
nhà kinh tế toán học hàng đầu. Do vậy, chắc chắn ông không hoạch định và
tiến hành nổi một chính sách cải cách kinh tế trọn gói rõ ràng.
Ông có nhiều kỹ năng chiến thuật đề ra các chính sách ngắn hạn, mang
tính chiến thuật hơn là chính sách dài hạn mang tính chiến lược. Ông giỏi
lôi kéo vận động các đối thủ nhưng sau đó ông phải chuyển sang một cuộc
chơi tiếp theo. Ông có quyền vạch ra những điểm chủ yếu của chính sách.
Ông đưa ra chủ đề và phát triển theo hướng ông thích, hoặc thay đổi theo
hướng ông cho là đúng. Việc này không tạo nên một cơ chế lãnh đạo gắn
kết mạnh lạc trong quá trình hoạch định chính sách. Ông không được đào
tạo chặt chẽ tri thức giải quyết tình huống như vậy. Vị đại sứ Mỹ gọi quá
trình này bằng thuật ngữ “sự độc thoại”. Thường những người này đi lạc đề,
họ trở nên bực dọc nếu người đối thoại muốn thảo luận một vấn đề cụ thể
nào đó.
