Có nhiều trường hợp Gorbachev gây ấn tượng rằng ông không tin bất
cứ đồng sự thân cận nào. Ông cảm giác họ đang ghen tỵ với địa vị độc tôn
của ông. Ông muốn bản thân mình nổi bật. Ông không chịu được với người
nào đó có địa vị ngang ông. Boldin trách Gorbachev không thích giao việc
gì cho ai, mà chỉ thích tự mình làm hết mọi việc. Điều này khiến ông xa rời
tập thể. Những người cấp tiến có ý đề cử Gorbachev làm Tổng thống và
Yeltsin làm Phó Tổng thống, đây chỉ là đề cử trong mơ vì nó không bao giờ
xảy ra. Bản thân mối quan hệ giữa Gorbachev và Yeltsin đòi hỏi người ta
phải nghiên cứu nhiều. Có người cho rằng sự ghen tỵ của Gorbachev với
hình ảnh đầy thuyết phục của Yeltsin là gốc rễ của mọi vấn đề.
Tất cả các cộng sự mà ông chọn làm người kế nhiệm đều là những
người thấp hơn ông về mọi mặt. Càng ngày, tiêu chí bổ nhiệm lãnh đạo cấp
cao càng giảm sút. Pavlov là một bức tranh biếm họa về một vị Thủ tướng.
Có thật Gorbachev bổ nhiệm Pavlov vì với Gorbachev, ông ta thật sự có tài
hay chỉ vì ông ta không hề nổi bật trước công chúng? Bessmertnykh là một
nhà ngoại giao chuyên nghiệp nhưng lại không có quyền thế nào khi là một
chính trị gia. Pugo là sự thay thế quá tồi tệ cho Bakatin. Ông chọn
Kryuchkov kế nhiệm Chebrikov và luôn tỏ ra tin tưởng ông này.
Kryuchkov, một trí thức khôn khéo, mang lại cho Gorbachev nhiều thông
tin mà ông ta biết Tổng thống sẽ phát triển lên được. Boldin và Oleg Shenin
là những cộng sự hàng đầu chống lại ông. Ông không bao giờ nắm được ý
đồ thật sự của họ cho đến khi xảy ra đảo chính. Điều đó cho thấy ông thiếu
một nhãn quan sắc sảo trong việc đánh giá tính cách từng nhân vật dưới
quyền mình. Sự đánh giá tồi còn thể hiện ở việc tiến cử Lukyanov vào chức
chủ tịch Xô viết Tối cao, có ý ép buộc Vlasov vào Xô viết Tối cao Nga, do
vậy mở đường cho Yeltsin. Cuộc tìm kiếm đáng thất vọng một đối thủ cạnh
tranh với Polozkov vào vị trí lãnh đạo Đảng Nga, nhưng toàn bộ cố gắng
này đều thất bại vì ông hoàn toàn hiểu sai Polozkov.
Đồng minh của Gorbachev là phe dân chủ. Thời gian trôi đi, ông nhận
thấy họ trở thành đối thủ của mình, thậm chí là kẻ thù. Ông từng chấp nhận
