học hơn và chủ yếu tập trung vào những lời răn tôn giáo được chính phủ
chấp nhận.
Các trường tiểu học và trung học thống nhất và phục tùng chế độ Napoleon
theo nhiều cách. Chẳng hạn, năm 1808, thạc sĩ được coi như một chứng chỉ
để tuyển dụng giáo viên. Thế nên, năm 1809 các kỳ thi tú tài được áp dụng
nhằm chuẩn hóa chương trình học tại các trường tiểu học để sát với thực tế
hơn. Quy định của các trường trung học cấp xã và của trường tư (đặc biệt là
nhà thờ) cũng tăng dần. Quá trình này bắt đầu từ rất sớm. Tháng 10/1803,
tất cả các trường trung học tư thục buộc phải chấp nhận Hội đồng hành
chính. Thành viên của hội đồng này đã được chính phủ xét duyệt kỹ càng,
và các quận trưởng trở thành công cụ quản lý đắc lực nhất. Năm 1811,
chính sách này đã đạt tới đỉnh điểm, đồng thời các biện pháp cứng rắn được
ban hành để ngăn chặn ảnh hưởng của nhà thờ tới giáo dục tư. Tuy nhiên,
các biện pháp chỉ là giơ cao đánh khẽ. So sánh với thập kỷ Cách mạng, giới
tăng lữ tham gia quản lý dạy và học đã được phục hồi trong suốt thời Đế
chế, tại cơ quan nhà nước và các trường. Tình trạng này hoàn toàn là do có
quá nhiều giáo viên phi giáo hội không đủ trình độ.
Ngược lại, nguyên tắc cơ bản trong kiểm soát tập trung không mở rộng tới
các cấp giáo dục cao hơn. Những cấp này ẩn dưới một hình thức tinh vi như
“trường đại học đế chế” – “trường đại học của tôi”, cách Napoleon gọi vào
năm 1815. Trên thực tế, “Trường đại học của tôi” chưa bao giờ là một
trường đại học theo cách hiểu thông thường. Nó chỉ tập hợp các ban đào tạo
nhằm hình thành sự độc quyền bao trùm lên giáo dục công trong các
chương trình sau trung học. Mục tiêu này đến năm 1814 vẫn chưa đạt được.
Trong đạo luật ngày 19/5/1806, lần đầu tiên đề cập đến ý tưởng về một
“trường đại học Pháp”, đặc biệt bị ảnh hưởng tư tưởng của Fourcroy. Trong
một báo cáo gửi lên cơ quan lập pháp bốn ngày trước đó, ông tuyên bố:
“Giáo dục giống như kiến thức và nguyên tắc, nó phải đến được với tất cả
các cá nhân sống trong xã hội để họ có thể tiếp nhận sự hiểu biết như nhau
và làm việc vì những điều tốt đẹp trên cơ sở thống nhất quan điểm”.
