đã miêu tả Napoleon là một kẻ có xuất thân thấp hèn, một kẻ vũ phu, bị
lòng tham điều khiển để rồi dẫn đến những hành động dã man. Sở thích văn
chương của hoàng đế trải rộng từ lòng yêu mến dành cho Ossian, Rousseau
và Goethe tới toàn bộ những tác phẩm cổ điển nói chung bị những người
say mê sự tinh tế trong phong cách hiệp sĩ mới của trường phái Gothic phục
hồi coi là sự giả tạo tầm thường. Định kiến xã hội của Scott đối với
Napoleon được bộc lộ yếu ớt qua những bài thơ như Hình ảnh về Don
Roderick (1811) và Chiến trường Waterloo (1815). Tuy nhiên, sự căm thù
của ông được thể hiện rõ ràng nhất trong 9 tập thơ “Cuộc đời của
Napoleon” xuất bản năm 1827. Thực tế, đây là một tác phẩm nghiên cứu
nghèo nàn, không có nhiều giá trị lịch sử và không nhận được sự ủng hộ
của giới phê bình văn học. Đối với Byron, thời gian cũng làm thay đổi thái
độ và ngôn từ của ông. Việc ông tỏ ra coi thường vị hoàng đế đương quyền
cũng giống như thái độ coi thường tất cả những kẻ chuyên quyền và sau này
ông tỏ ra cảm thông hơn đối với vị hoàng đế bị cầm tù. Sự thay đổi này xuất
phát từ thái độ căm ghét Liên minh Holly được lập ra năm 1815, nhưng trên
hết có lẽ do ông xúc dộng trước số phận của Napoleon ở St Helena, tình
cảnh khiến người ta nhớ tới hình ảnh Prometheus bị xích vào đá.
42 Hazlitt (1894-1993): nhà văn, nhà phê bình văn học người Anh.
Bất chấp những quan điểm chính trị khác nhau, các tác giả Anh đương thời
có một điểm chung trong thái độ đối với Napoleon. Không giống người Ý,
người Đức, họ chưa phải trải nghiệm cú sốc quê hương bị xâm lược và dĩ
nhiên họ chưa bao giờ chịu sự thống trị của nước Pháp, họ cũng không phải
dùng mưu mẹo để hợp tác với kẻ thù. Đất nước chưa bao giờ bị bóc lột về
kinh tế. Sau trận Trafalgar, người Anh đã trở thành ông chủ của biển cả và
chuẩn bị cho kế hoạch bành trướng ra toàn thế giới. Sự thù địch mà hầu hết
các tác giả Anh dành cho Napoleon hay sự thân thiện hiếm hoi từ một số
người khâm phục ông thường được bộc lộ trong bối cảnh mà chính
Napoleon hay kẻ thù của ông đều không hiện diện. Phản ứng của họ bắt
