“Tôi không thể tả xiết nỗi đau và sự hãi hùng của mình. Tôi nghĩ rằng
tôi đứng đấy như bị hóa đá và tôi không khóc nổi nữa, cứ như cổ họng tôi
bị bóp nghẹt. Cái khủng khiếp trước hết là hộp tem chắc hẳn là đã bị
Lojzík, đứa bạn duy nhất của tôi lấy cắp khi tôi ốm. Đấy là sự xấu xa, thất
vọng, tuyệt vọng, hối hận - các ông nghe nhé, cái này thật là chuyện kinh
hoàng nhất mà mỗi đứa trẻ có thể trải qua. Tôi đã ra khỏi cái phòng dưới
mái bằng cách nào tôi cũng không biết nữa và sau đó lại nằm trong các cơn
sốt cao và trong những lúc dễ chịu hơn tôi đã suy nghĩ tuyệt vọng. Tôi
không thể nói với cha tôi và dì tôi - mẹ thì đã mất rồi; tôi biết rằng cha và
dì không hiểu tôi chút nào và vì đó tôi trở nên xa lạ với cha và dì rồi từ đó
tôi không có mối quan hệ con em gần gũi nào với họ. Sự phản bội của
Lojzík gần như là đòn chết người đối với tôi; nó là sự thất vọng đầu tiên và
lớn nhất trong con người. Đồ ăn mày, tôi tự nhủ, Lojzík là đồ ăn mày và vì
thế nó ăn cắp và tôi phải trả giá cho việc đánh bạn với thằng ăn mày. Cái
này kết sạn trong tôi; từ đó tôi bắt đầu phân biệt mọi người, tôi đã đánh mất
sự trong sáng về xã hội, nhưng bấy giờ tôi không biết cái này đã làm tôi bị
sốc và tất cả những gì trong tôi đã sụp đổ. Khi tôi đã khỏi bệnh sốt thì tôi
lại ốm bệnh từ nỗi đau của việc mất bộ sưu tập tem. Và tôi còn nhói cả tim
khi thấy Lojzík đã có bạn mới, nhưng khi nó chạy đến với tôi với một chút
lạ lùng sau một thời gian dài thì tôi nói khô khan và người lớn: Cút đi, tao
không nói chuyện với mày. Lojzík đỏ mặt và sau một lát nó nói: Cũng tốt
thôi. Từ đấy nó thù tôi với mối hận sâu sắc của một người vô sản.
“Đấy là cái biến cố có ảnh hưởng đến cuộc đời tôi và đến sự lựa chọn
cuộc đời mà ông Paulus có thể nói ở đây thế nào đó. Tôi có thể nói, thế giới
của tôi đã bị xúc phạm, tôi đã đánh mất niềm tin vào mọi người, tôi đã học
được sự căm ghét và khinh bỉ. Không bao giờ tôi có bạn nữa và khi lớn lên
thì tôi cũng bắt đầu dựa trên cái nền là tôi sống một mình, rằng tôi không
cần ai và tôi sẽ không cho ai bất cứ cái gì. Sau đó tôi phát hiện là không ai
quý tôi và tôi tự giải thích là tôi tự khinh ghét tình yêu và tôi thèm vào tất
cả mọi tình cảm. Và thế tôi trở thành người kiêu ngạo, háo danh, tự lập, chi
li và hoàn toàn sòng phẳng; tôi đã tệ bạc và cứng rắn với cấp dưới; tôi lấy
