Turková ngủ ở bếp, trên cửa có rèm nhỏ và khi có tiếng chuông ở quầy
hàng thì bà Turková nhìn qua rèm từ trong bếp, có ai đến thì bà ấy lau tay
vào tạp dề và bước ra quầy hàng. Ông muốn mua gì? bà ta nói vẻ ngờ vực;
người ta có cảm giác là người ta bước vào quầy như khách không được mời
và sẽ cố gắng ra ngoài cho sớm. Nó như thể anh đang nâng hòn đá và bây
giờ trong cái hang ẩm ướt có một con ong cô đơn đang sợ hãi; anh lại phải
hạ viên đá xuống để cho con ong được trấn an.
Tên một làng ở gần Brno, thành phố lớn thứ hai của Czech.
Khi nghe tin này, tôi chạy đến xem, tôi nghĩ, chủ yếu là do tính hiếu
kỳ bất lịch sự. Trước quầy của bà Turková người đông như tổ ong, nhưng
người cảnh sát địa phương cho tôi vào trong vì anh ta kính trọng tôi như
một người có học. Chuông kêu leng keng vào trong tĩnh lặng như mọi khi,
nhưng lúc đó tiếng chuông rõ ràng và vội vàng làm tôi phát ớn lạnh; tôi
nghĩ rằng cái này không phù hợp. Bà Turková nằm trên ngưỡng cửa bếp,
dưới đầu bà ta là một vũng máu, đám tóc trắng trên gáy bị bết máu màu
đen. Và lúc ấy tôi bỗng cảm thấy cái mà tôi trải qua trong chiến tranh: nỗi
khủng khiếp trên xác người chết.
“Điều lạ là tôi đã gần như quên đi chiến tranh; ngay cả nhân loại cũng
dần dần quên nó, vì vậy cho nên có thể lại phải có cuộc chiến tranh mới.
Nhưng tôi không thể quên cái bà già bị giết, cái con người vô dụng ở đây,
cái con người mà không biết bán một tấm bưu ảnh cho ra bán hàng. Người
bị giết khác người chết; ở họ có cái bí mật kinh khủng. Tôi không thể hiểu
tại sao người ta lại giết một phụ nữ, một người bình thường, tóc đã hoa
râm, người không được ai quan tâm; tại sao bà ta nằm thảm hại ở chỗ này
còn người cảnh sát thì đang cúi xuống thi thể bà ta và bên ngoài thì biết bao
nhiêu là người chen chúc để nhìn thấy một chút gì đó của bà Turková. Tôi
có thể nói, cái người phụ nữ tội nghiệp ấy chưa bao giờ được chú ý khủng
khiếp như bây giờ khi bà ta nằm úp mặt vào vũng máu đen. Giống như là
bỗng nhiên bà ta đạt được một tầm quan trọng lạ lùng và khủng khiếp. Khi
bà ta còn sống, tôi không để ý bà ta mặc gì trên mình và trông bà ta như thế
