NGƯỜI ĐÀN ÔNG MANG TÊN VIDAL
K
hi Jorge Icaza cho xuất bản cuốn Huasipungo, các chủ đất, Nhà thờ
và những người giàu có ở Ecuador công phẫn trước chủ đề kinh khủng của
cuốn tiểu thuyết, nhưng không một tên đại điền chủ, cha xứ hay người chủ
nào tỏ một dấu hiệu cảm xúc trước toàn cảnh của sự bóc lột, làm nhục và
hủy diệt mà nạn nhân từng là - và vẫn đang là - những người nông dân và
thổ dân vùng núi Andes thuộc Ecuador, Peru và Bolivia. Tôi tới Ecuador
lần đầu năm 1977 và thực tế ở đó vẫn hệt như những gì Izaca miêu tả;
những người dân không quyền lợi, không phương tiện, không nơi trú ẩn
nào khác ngoài bóng đêm lạnh giá và im lìm, vì trong bóng tối họ có thể kể
cho nhau nghe về những ước muốn và giấc mơ của mình. Và năm đó, tôi đã
biết Vidal.
Tôi còn nhớ lúc đó đang ngồi trong một quán ăn lùi xùi ở chợ
Cayambe, đang tận hưởng món cuy
nướng than, tôi thấy một người đàn
ông kín đáo đến gần những người nông dân, thổ dân trông như những phu
khuân vác rồi nói gần như thì thầm vào tai họ, và với những người không
vội vã tránh xa, anh đưa cho họ một tờ truyền đơn mà anh lấy ra từ nếp gấp
áo choàng của mình như một nhà ảo thuật.
Đột nhiên, vang lên những tiếng còi, tiếng chân chạy và trong chợ
ngập tràn cảnh sát. Người đàn ông kéo mũ sụp xuống mắt và đi về phía lối
ra gần nhất, nhưng khi đến gần chỗ tôi anh dừng lại vì nhận ra lối đó cũng
