“Bảo tàng này”, Mirsat giải thích, “cố gắng gợi cho khách tham quan nhớ
đến những mục đích đa dạng của không gian thiêng liêng, nên lần lượt thể
hiện cả biểu tượng Thiên Chúa giáo, từ thời kỳ khi Hagia Sophia còn là một
nhà thờ, lẫn biểu tượng Hồi giáo, khi nó được dùng như một giáo đường”.
Anh ta mỉm cười tự hào. “Bất chấp sự xích mích giữa hai tôn giáo giữa đời
thực, chúng tôi vẫn nghĩ những biểu tượng của họ khá hòa hợp với nhau. Tôi
biết anh cũng tán thành, thưa giáo sư.”
Langdon chân thành gật đầu, nhớ lại rằng tất cả những biểu tượng Thiên
Chúa giáo đều đã bị che kín bằng vôi khi tòa nhà này trở thành một giáo
đường Hồi giáo. Việc phục hồi lại những biểu tượng Thiên Chúa giáo bên
cạnh các biểu tượng Hồi giáo đã tạo ra một hiệu quả hấp dẫn, đặc biệt vì
những phong cách và đặc điểm nhạy cảm của hai hệ thống biểu tượng này
lại là hai cực đối lập nhau.
Trong khi truyền thống Thiên Chúa giáo ưa những hình ảnh thế tục của
các vị thần thánh, Hồi giáo lại tập trung vào thư pháp chữ Ả Rập và những
hoa văn kỳ hà để thể hiện vẻ đẹp trong vũ trụ của Chúa trời. Truyền thống
Hồi giáo cho rằng chỉ có Chúa trời mới tạo ra cuộc sống, do đó con người
không thể tạo ra những hình ảnh của cuộc sống - không thần linh, không con
người, thậm chí không động vật.
Langdon nhớ đã từng cố gắng giải thích quan niệm này cho các sinh viên
của mình: “Một Michelangelo theo đạo Hồi, xin lấy ví dụ như vậy, sẽ chẳng
bao giờ vẽ gương mặt của Chúa trên trần Nhà nguyện Sistine. Ông ấy sẽ
khắc tên Chúa trời. Thể hiện gương mặt Chúa bị coi là hành động bang bổ”.
Langdon tiếp tục giải thích lý do của việc này.
“Cả Thiên Chúa giáo và Hồi giáo đều lấy ngôn từ làm trung tâm luận”,
anh nói với sinh viên, “có nghĩa là họ tập trung vào Ngôi Lời. Theo truyền
thống của Thiên Chúa giáo, Ngôi Lời trở thành xác thịt trong cuốn sách của
Thánh John: ‘Và Ngôi Lời đã trở thành xác thịt, và Ngài ở giữa chúng ta’.
Do đó, người ta chấp nhận việc mô tả Ngôi Lời có hình dạng con người.
Còn trong truyền thống Hồi giáo, Ngôi Lời không trở nên xác thịt, cho nên
Ngôi Lời cần giữ nguyên hình dạng của ngôn từ… trong hầu hết các trường
