146
câu trả lời đúng được. Tâm trí có thể hỏi cả triệu câu hỏi,
nhưng không có câu trả lời ở bất kì đâu cho những câu hỏi
đó. Vô trí biết câu trả lời, nhưng vô tí không bao giờ hỏi câu
hỏi. Nó là thoải mái, như ở nhà với thực tại tới mức câu hỏi
không phát sinh. Việc không phát sinh câu hỏi là câu trả lời.
Cho nên toàn thể nỗ lực của Bồ đề đạt ma là để thay
đổi động thái của con người bạn, sự hội tụ của bạn. Bạn bao
giờ cũng nghĩ dưới dạng tâm trí nhị nguyên. Tâm trí nhị
nguyên bao giờ cũng nghĩ dưới dạng hoặc cái này hoặc cái
nọ: "Hoặc Thượng đế là sáng hoặc Thượng đế là tối. Làm
sao Thượng đế có thể là cả hai được?" Quan niệm rằng
Thượng đế đồng thời là cả hai là không thể được cho tâm
trí: sáng và tối, sống và chết; rằng Thượng đế hiện hữu và
không hiện hữu, và ngài là cả hai đồng thời cùng nhau. Tâm
trí bắt đầu cảm thấy điên khùng nếu bạn buộc nó nghĩ theo
vấn đề như vậy. Tâm trí đơn giản chùn lại, nó nói, "Điều
này là vô nghĩa!"
Một trong những tâm trí rất sắc sảo của phương Tây
hiện đại là Arthur Koestler. Ông ấy tới học Thiền. Bây giờ,
Thiền không thể được học ngay chỗ đầu tiên; nó không phải
là vấn đề học tập. Bạn không thể tiếp cận tới nó qua tâm trí,
qua trí tuệ - nhưng đó là cách tiếp cận duy nhất sẵn có cho
người đương đại. Người đương đại nghèo hơn nhiều so với
người đã từng có trước đây - giầu trong các thứ nhưng
nghèo trong hiểu biết.
Arthur Koestler tới Ấn Độ, tới Nhật Bản, đi tìm Thiền
là gì - học kinh sách, hỏi các thầy, thu thập bản ghi chép câu
trả lời của họ. Và thế rồi ông ấy viết ra cuốn sách chống lại
Thiền. Tôi có thể hiểu được tại sao ông ấy đã viết chống lại
nó - vì ông ấy cảm thấy toàn bộ sự việc là vô nghĩa: toàn thể
sự việc dường như là phi logic thế với ông ấy. Tôi không thể
kết án ông ấy được. Ông ấy đại diện cho tâm trí hiện đại,
ông ấy đại diện cho trí tuệ.
