22
CHƯƠNG 75
TRỨ CHÍ GIÁO LUẬN THIÊN
Từ thiên này tới thiên 81, phần nhiều là lời của Hoàng-ðế dạy bảo và chất vấn Lôi-Công. Về văn
pháp, tựu trung có nhiều câu phô trương rườm rà, không thiết tới sự thực, khác hẳn với linh 70 thiên
do HOÀNG-ðẾ cùng KỲ-BÁ vấn ñáp. Vậy tôi chỉ xin trích dịch những ñiểm chính. Còn lời thừa thời lượt
bớt. Tuy vậy cũng chỉ ñược 2,3 trong 10 phần mà thôi. Vì những danh ngôn, xác-lý vẫn rất nhiều…
không dám bỏ qua.
Dịch giả cẩn chí.
_________________________________ KINH VĂN ______________________________________
Hoàng-ðế ngồi ở Minh-ðường, gọi LÔI-CÔNG mà bảo rằng :
--. Phàm nói “ tam Dương ñộc chí….” Tức là cả 3 dương ñến « dồn” làm một lúc. Nó ñến dồn như mưa gió,
nên ở trên thời sinh ñiên tật, ở dưới thời sinh lậu tiết.
(1)
Nó ñến, bên ngoài không thể dự kỳ, bên trong không liên lạc, không ñúng với ñiều-lý của mạch, nên không
thể bằng ở mạch kinh ñể chẩn ñoán.
Vậy tam dương, nó là chí-dương, nó ñến dồn, sẽ phát chứng kinh, chín khiếu ñều lấp. Dương-khí tràn lan,
cuống họng khô nghẽn ; nó dồn vào âm, thời âm-khí lên xuống không còn nhất ñịnh, sẽ gây nên chứng trường-
tiết.
(2)
(1). “ðộc chí…” là nói cả Tam-dương mà dồn ñến thành “nhất dương” ở Trời, phong khí làm dương, vũ-thuỷ là âm. Tam-
dương dồn ñến, thời dương-khí bốc lên, sinh bịnh ở ñầu ; dẫn xuống thời thành lậu-tiết (như ñi tả, kiết lỵ vv…).
(2). “Chín khiếu” là nơi thuỷ-khí dồn rót vào ñó. Giờ thuỷ-khí ở 9 khiếu ñều kiệt, mà Dương-khí tràn vào trong khiếu, nên bị
vít lấp. PHẾ thuộc thiên mà chủ khí, với THẬN thuỷ trên dưới giao thông. Giờ Dương ñộc thịnh mà chất nước kiệt, cho nên
miệng và cuống họng ñều khô ráo….
-- o0o --
