33
thêm 3, 4 tiếng mà muốn cho lọn nghĩa thời quyết không sao ñược. Vậy gặp những câu như thế ñành cũng xin dựa theo ñiệu
“cổ” mà dịch thành câu ngắn, có vẻ “cổ” còn nghĩa thời xin giải ở dưới.
3). Về cái tên thiên, phần nhiều chỉ trích lấy một vài chữ ở trong thiên ñể nêu lên cho có phân biệt ; cũng như ở sách Nho,
trong Luận-Ngữ, vì ở chương ñầu có chữ “Học nhi…” thời ñặt ngay là thiên HỌC NHI. Ở chương ñầu có chữ “vi chính…”
thời ñặt ngay là thiên VI CHÍNH, thực ra không có nghĩa gì ñặc biệt khác cả. Ở NỘI-KINH TỐ-VẤN cũng vậy. Nên về các tên
thiên, dịch-giả miễn không giải nghĩa.
4). Như bài tiểu dẫn ở trên này, thời về NỘI-KINH, các nhà chú giải có rất nhiều. Bản mà dịch-giả dịch ñây là theo bản
hợp chú của Trương-Ẩn-Am và Mã-Nguyên-ðài. Vậy những chú giải ở trong bản dịch này, hoàn toàn theo của hai tiên-sinh
ñó.
5). Về chú giải bằng Hán-văn ở bộ NỘI-KINH hợp chú này. Trương-Ẩn-Am hoàn toàn giữ về mục chú thích từng câu, còn
Mã-Nguyên-ðài thời chú giải thành một bài tổng quát ở dưới. Nếu dịch cả 2 phần chú giải thời e trùng-phức và quá dài. Nên
dịch bản này, dịch-giả phần nhiều chỉ dịch chú giải của Trương-Ẩn-Am… còn thỉnh thoảng có một vài chỗ, nhận thấy giải ở
trên chưa ñược thật rõ ràng thời cũng có dịch cả bài tổng quát ở dưới. Nhưng ñó chỉ là một số ít.
6). Về việc dịch bộ NỘI-KINH này, dịch-giả ñứng hẳn vè phương diện “dịch” chứ không phải “thuật”. Nên ñối với
nguyên văn NỘI-KINH ñều dịch hết, không dám thêm bớt chỗ nào. Riêng chỉ có về phần chú giải, như trên ñã nói là có thêm
bớt.
7). Như lời trên bài tiểu dẫn của Mã-Nguyên-ðài, thời bộ LINH-KHU soạn trước rồi mới ñến bộ TỐ-VẤN soạn sau. Lại
xem trong bài tựa về LINH-KHU của Trương-Ẩn-Am tiên sinh, thời TỐ-VẤN là một bộ sách nói nhiều về “nguyên nhân của
các chứng bịnh sở dĩ sinh ra ; còn LINH-KHU thời nói nhiều về phương-pháp ñiều trị”. Vậy 2 bộ ñó phải coi như cánh tay
phải với cánh tay trái. Không thể bỏ sót một bên nào ñược. Nay ñã dịch xong TỐ-VẤN, hãy xin nói về TỐ-VẤN. Nếu hoàn
cảnh cho phéo, khi nào dịch xong ñược LINH-KHU, sẽ lại xin trình bày sau.
8). Tôi vốn già yếu, lại ở nơi thôn ổ, rất ít văn hữu tụ hội, có thể nhờ ñó ñể chất chính những lẽ phải trái …vì tấm lòng yêu
mến ðông-Y, yêu mến cổ-học, và sợ nếu ñể chậm sẽ ít người chịu dịch ; nên mạo muội phiên dịch ra ñây, chắc sự nhầm sót
còn rất nhiều. Nếu ñược các bậc cao minh chỉ giáo cho ñể cải chính về sau thời không những riêng tôi mà các hậu-học về
ðông-Y sau này cũng ñược cảm tạ vô cùng.,.
02.7.1953
Nguyễn-Tử-Siêu
