40
2
HỌC HỎI
Cái học của Thánh-hiền, quyết không phải học một ngày mà ñầy ñủ ñược. Ban ngày học
không ñủ phải học tiếp ñến ban ñêm. Gom góp năm này tháng khác, tự nhiên mới thành.
3
DỰ BỊ
Thánh-hiền xưa, trị TÂM khí chưa phát sinh, phòng TÌNH khí chưa loạn ñộng. Vì biết dự bị thì
không phải lo lắng… công việc dự bị thì làm dễ, vội vàng thì làm khó.
Hiền-triết xưa có cái lo chung thân, chớ không có cái lo chốc lát.
4
THÀNH ðẠT
Ngọc không dũa không thành vật, người không học không biết ñạo.
Nay biết ñược xưa, sau biết ñược trước hay bắt chước ñể tự răn. – Xem qua sự lập thân
nổi tiếng ở ñương thời của các bậc tiền-bối, ít có ai là không do sự học vấn mà thành ñạt ñược.
5
CHÂN THẬT
Truyền giữ ñạo Phật, ñiều quí trọng hơn cả là thảy phải chân thật.
Phân biệt tà chánh, trừ bỏ vọng-kiến là cái thực trị TÂM.
Biết nhân quả, rõ tội phước là cái thực thạo lý.
Biết giữ chí không thay ñổi và việc làm hợp lý, mở rộng ñạo ñức, tiếp ñón người từ các
phương tới là cái thực trụ trì.
Lượng tài, xét năng mời giữ việc là cái thực dụng người.
Xét nói, làm ; ñịnh nên, không, là cái thực cầu tiến.
Người không giữ ñược ñức chân thực thì chỉ là giới thiệu hư danh mà không ích gì về ðạo-lý.
Vì vậy, người biết giữ chí không ñổi và việc làm hợp lý chỉ cần ở chỗ thành thật.
Nếu giữ ñược ñức chân thật không thay ddoooir thì dù gặp lúc bình thường hay trắc trở cũng
có thể ñạt tới nhất trí ñược.
6
CHÍNH KHÍ
Muốn nghiên cứu ñạo nhiệm mầu vô thượng khi khốn cùng chí khí phải càng bền, lúc già yếu
chí khí phải càng mạnh. – Không nên theo ñòi bám víu vào thanh danh quyền lợi ñể chôn vùi vào
chí ñức của mình. Viên ngọc quí trong suốt thì màu xanh tím cũng không làm phai mờ ñược nguyên
chất của nó. – Cây thông quen giá lạnh hàng năm thì sương tuyết cũng không làm ñiêu tàn ñược
tiết tháo của cây. Thế nên tiết-nghĩa là ñức lớn trong thiên hạ vậy.
7
CHÍNH THÂN
Ngày xưa gần thầy, chọn bạn sớm hôm không dán lười biếng. ðến như việc làm bếp, giã
gạo, hay lăn lộn vào cả các việc hèn hạ cũng chưa bao giờ ngại nhọc… Một khi còn có tâm ngoái lại
sự lợi hại, so sánh sự ñược mất thì thái ñộ theo hay không theo hoặc lưng chừng cầu an sẽ hiện ra
và không có việc gì là không làm.
Thân ñã không chính thì học ðạo làm sao ñược. !!
8
TỰ CƯỜNG
Diệu ñạo vô thượng rõ ràng ở nơi Tâm và ngay trước mắt mình nên cũng dể thấy ñược.
Song, ñiều cốt yếu là chí phải bền, làm phải tận lực thì ngay nơi mình ñứng, ngồi cũng có thể mong
ñợi là ñạt tới ñược. Nếu có một ngày tin, mười ngày ngờ, sớm siêng tối nản, thì không những ngay
trước mắt khó thấy mà e rằng suốt ñời cũng vẫn xa cách diệu-ñạo.
9
THỦ XẢ
ðiều quan yếu của trụ trì, trước tiên phải xét kỹ về vấn ñề THỦ-XẢ (lấy hay bỏ) -- Sự tích cực
của Thủ hay Xả quyết ñịnh ở trong Tâm, nhưng mầm móng của sự an nguy ñược ñặt ñịnh ở
bên ngoài. – An, không có sự an một ngày. Nguy, cũng không có sự nguy một ngày ; mà nó hình
thành ñều từ chỗ gom góp dần dần. – Vì vậy, chúng ta không thể không xét kỹ.
Dùng ðẠO-ðỨC trụ trì cần phải gom góp ñạo-ñức.
Dùng LỄ-NGHĨA trụ trì cần phải gom góp lễ nghĩa.
Dùng bóc lột trụ trì ñương nhiên là gom góp oán hận.
Oán hận gom góp thì trong ngoài trái nhau.
Lễ-nghĩa gom góp thì trong ngoài hoà vui.
ðạo-ñức gom góp thì trong ngoài cảm phục.
Cho nên, ñạo-ñức lễ-nghĩa lan rộng thì trong ngoài vui ; mà bóc-lột oán hận nhiều thì trong
ngoài buồn.
Ôi ! cảm xúc, buồn vui ứng hợp với hoạ phúc vậy. !!
NHÂN-MINH-DŨNG
Trụ-trì có 3 ñức tính cần yếu là : NHÂN, MINH, DŨNG.
* NHÂN là thực hành ñạo ñức, hưng hiển giáo hoá, an ñịnh người trên kẻ dưới, vui hoà tân khách
tới lui.
* MINH là tuân theo lễ nghĩa, biết rõ an nguy, xét hiểu ñiều ngu, biện minh phải trái.
* DŨNG là việc làm quả quyết, quyết ñoán không ngờ, gian quyết trừ, nịnh quyết bỏ.
