Cảnh vừa tiếp quản thành Phú Xuân liền tái hiện trong trí nhớ của
Nguyễn Huệ: bình diện bên ngoài tuy tiêu điều xơ xác, nhưng bên trong
vẫn còn nguyên vẹn cảch bài trí ăn chơi hưởng thụ bao đời của chúa
Nguyễn mà nhà Trịnh thay chân vẫn còn lưu giữ. Quay đi trở lại chỉ trong
chớp nhoáng, quân sĩ đã phá sạch chẳng còn chi.
Bây giờ thì sao? Trịnh Tông đã tự vẫn đâu còn cơ may để khôi phục
lại nhà chúa, thì cũng cần phải bảo vệ di sản cũ đỡ tốn hao công sức và của
tiền nhân dân. Cắt dòng tư duy, Nguyễn Huệ khẩn trương truyền lệnh cho
ba quân: “Chỗ nào đóng im chỗ nấy không được đi lại nhiều, không được
xê dịch bất cứ hiện vật nào trong cung vua phủ chúa, chờ lệnh mới!”.
Thoáng chút, đôi chân nhanh nhẹn đã tiến vào trong phủ, dọc theo các
dãy hành lang, thỉnh thoảng lại có hoa kiểng dẫn lối đi và hồ nuôi cá kiểng
lững lờ bơi, trông tĩnh lặng mơ hồ và rất nhàn nhã. Đi hết dãy hành lang
phía tây hiện lên cung Quyền bồng, một dãy nhà rộng lớn khang trang, hai
bên lưu trử: cổ kiệu, võng thuyền, lọng rồng, cờ phướn…chính giữa bày
biện ghế bàn đều là gỗ quý. Nhìn chung, mọi nghi tượng, đồ dùng trong
cung đều sơn son thiếp vàng chạm trỗ công phu và rất tinh tế. Trong lòng
Nguyễn Huệ nôn nao theo ý nghĩ: đi vào tam cung lục viện hẳn là ấn tượng
lắm, nhưng chưa phải lúc để thưởng thức điều lạ mắt, thôi đành hẹn lại.
*
Ở trong hoàng cung, vua Lê Hiến Tông đang bệnh nghe bên ngoài
binh biến bệnh càng nặng thêm. Thái y cận kề chăm sóc ân cần khuyên
giải, kể cho nhà vua nghe từng bước đi của quân Tây Sơn và có nhận xét:
“Nhìn chung diễn biến tình hình ở bên ngoài cũng ôn hòa, quân Tây Sơn có
thiện chí đối với triều Lê”. Nhưng nhà vua vẫn lo lắng không an, thì lính
hầu bẩm báo: «Có một thuộc tướng Bắc hà đưa thống tướng Tây Sơn xin
vào yết kiến bệ hạ!”. Nhà vua truyền cho vào cung.
