cuộc gặp gỡ với đại úy Ortis chính cũng ở chỗ này của vách núi, về khát
khao nôn nóng của mình trao đổi lời nói với một người sống, về cố gắng
ngây ngô bắt chuyện qua vực thẳm.
Mọi điều đều y như vào cái ngày ấy, chỉ với một khác biệt là việc đổi vai
và giờ đây chàng, Drogo, một đại úy già, lần thứ hàng trăm đi tới Pháo đài
Bastiani, còn người mới là cậu trung úy với cái tên Moro xa lạ đối với
chàng. Chi ở đây nhận thức Drogo mới sáng rõ ràng qua thời gian này cả
một thế hệ đã đổi thay, rằng giờ đây chàng đã bước sang bên kia cái vạch
khốc hại, vào hàng ngũ những lão già mà như hồi ấy chàng cảm giác là
Ortis thuộc về nó. Và đấy, xé nhỏ tuổi năm mươi, chẳng làm được điều gì to
tát trong đời, lại còn không con cái, không một sinh thể gần gũi trên cả thế
gian. Giovanni bối rối ngước nhìn tứ phía và cảm thấy rằng cuộc đời chàng
đã trượt xuống sườn dốc.
Chàng trông thấy những bức tường lởm chởm cây bụi, những khe núi ẩm
ướt, những dãy núi lô nhô răng cưa trần trụi áp sát nhau trên nên bầu trời,
bộ mặt dửng dưng của núi non; còn phía bên kia vực - cậu trung úy trẻ
măng, rụt rè và bối rối, kẻ tất nhiên đang tự an ủi bằng hi vọng rằng cậu ta
phục vụ trong Pháo đài tất thảy chỉ mấy tháng, và mơ ước về con đường
danh vọng ngời chói, những chiến công trận mạc hiển hách, mối tình thơ
mộng.
Drogo vỗ vỗ vào cổ con ngựa của mình, còn nó thân tình quay đầu lại
phía chàng, nhưng nó không thể hiểu được gì. Trái tim Drogo co thắt lại:
vĩnh biệt, những ước mộng xưa cũ, vĩnh biệt, những mềm vui cuộc sống!
Mặt trời rỡ ràng chiếu sáng mọi người một cách âu yếm, bầu không khí tươi
sống uốn cuộn lên từ thung lũng, những bãi cỏ trên núi ngát hương, tiếng ca
của chim chóc họa lại tiếng của thác nước. Trong một ngày tuyệt diệu thế
này mọi người phải hạnh phúc, Drogo nghĩ và sửng sốt nhận ra rằng mọi
thứ xung quanh dường như vẫn giữ nguyên y như vào cái buổi sáng diệu kì
thời thanh xuân của chàng. Chàng chạm vào dây cương. Sau nửa giờ Drogo
nhìn thấy chiếc cầu, nơi hai con đường hòa nhập vào nhau, suy nghĩ về điều
sắp sửa trò chuyện với viên trung úy, và trái tim chàng lạí co thắt xót xa.
