kẻ tự nhận là thay mặt Chúa trời. Lại có thể dẫn thêm một thí dụ khác là
ngài “tiến sĩ thần học” bị giam cùng Rawdon vì tội quỵt nợ.
Những chi tiết trên rút từ thực tế hàng ngày của giới tu sĩ Anh quốc
đương thời. Hồi ấy, giới tu sĩ nước Anh chia làm hai tầng lớp; lớp tu sĩ cao
cấp sinh hoạt rất xa xỉ, chuyên việc săn sóc linh hồn cho bọn quý tộc và tư
sản lớn, hoàn việc săn sóc linh hồn cho bọn quý tộc và tư sản lớn, hoàn
toàn cách biệt với người dân thường; còn tầng lớp mục sư ở nông thôn thì
lại quá thiếu thốn, quanh năm lo chuyện ăn mặc và kiếm thêm tiền để dành,
nhiều hơn là lo việc Chúa. Cả hai loại giống nhau ở một điểm là coi việc đi
tu như một nghề để kiếm miếng sinh nhai. Henry Prentout, sử gia người
Pháp, miêu tả họ như sau: “Đó là loại thầy tu giao tế, không hiểu biết mấy
về giới thượng lưu chân chính và những phong tục đẹp đẽ, được anh chức
sau một cuộc sát hạch qua loa, và chỉ được cung cấp một số vốn liếng kiến
thức hết sức sơ sài về thần học trong các trường đại học. Có lợi nhuận kha
khá… lấy vợ có của… mang đủ các đức tính cũng như thói xấu của các nhà
quý tộc trang chủ, ham săn cầy cáo, thích uống rượu mạnh… quanh năm
chỉ hành lễ chừng bốn lần nhân những ngày hội lớn, và nhiều khi cũng
hành lễ qua loa tắc trách với một thái độ không đứng đắn lắm”
. Cũng
theo Prentout, nhiều người vì túng thiếu, lấy cả chị hầu phòng làm vợ để
nhờ vả vốn liếng; trong Hội chợ phù hoa cũng có nhắc đến sự thực tức cười
này. Vậy thì Biutơ Crawley chưa phải là một hình ảnh phóng đại. Ta không
lạ khi thấy tác phẩm vừa xuất bản được một phần, đã bị nhao nhao phản
đối, vì Thackeray đã cầy tung cả nền móng tinh thần của xã hội Anh đương
thời, là tín ngưỡng và sự tôn trọng giai cấp quý tộc.
Nhân vật được tác giả khắc gọt công phu hơn cả chính là Rebecca Sharp,
vai trò chính của vở kịch múa rối. Nhân vật này đại diện cho thói xấu
chung của người đời: lòng ham danh lợi. Xã hội phong kiến tư sản đã để lại
những vết hoen ố trong tâm lý của tất cả mọi người hút thở cái không khí
vẩn đục của nó. Tác giả muốn cho thấy con người ta không có một cơ sở
đạo đức vững vàng, khi bị lôi cuốn vào cơn lốc của dục vọng, thì bị sa đọa
ghê gớm đến thế nào. Thiếu giáo dục từ nhỏ, sớm hư hỏng trong một môi
