và chết trong cảnh bần cùng đau khổ, đằng nào sung sướng hơn? Kẻ được
của rồi bắt buộc phải nhả ra là khổ hay người đã chơi trọn canh bạc thua
cháy túi rồi lặng lẽ bước ra ngoài cuộc sống mới đáng thương?
Cứ kể cuộc đời đến một ngày kia, khi chúng ta phải nói rằng: “Mai đây
thắng lợi hay thất bại đối với mình đều vô nghĩa; mặt trời cứ mọc, cái nhân
loại vô vàn hỗn độn kia vẫn cứ làm việc hoặc giải trí như lệ thường, nhưng
riêng mình sẽ bước ra khỏi cái vòng luẩn quẩn” thì âu cũng là một cảm giác
kỳ lạ vậy. Thế rồi một buổi sớm kia, mặt trời vẫn mọc, và thiên hạ trở dậy,
kẻ lo làm, người lo chơi như thường ngày, riêng ông lão John Sedley mãi
mãi không còn phải vật lộn với số mệnh, không phải tính toán, và cũng
không còn hy vọng gì được nữa. Ông lão chỉ phải làm công việc cuối cùng
là đi về nghĩa trang Brompton kiếm lấy một chỗ ở lặng lẽ và không người
biết đến bên cạnh bà vợ già.
Thiếu tá Dobbin, Joe và thằng Georgy theo sau chiếc linh xa phủ vải đen
đưa thi hài ông già về nơi an nghỉ cuối cùng. Joe rời khách sạn “Ngôi sao
và Huy chương” tại Richmond về nhà dự lễ mai táng; sau khi ông lão từ
trần, anh ta dọn đến khách sạn, không muốn ở nhà vì lẽ… chắc các bạn
đoán ra cũng hiểu, nhưng Emmy vẫn ở lại để làm nhiệm vụ của mình như
mọi ngày. Cô không có vẻ bị quỵ hẳn trước một nỗi đau thương lớn lao;
thái độ của cô hầu như trang trọng hơn là rầu rĩ. Amelia cầu trời sao cho
mình cũng sẽ được từ giã cõi trần một cách êm ái, nhẹ nhàng như vậy; với
một thái độ thành kính và tin tưởng, cô nhớ những lời nói đầy tín ngưỡng,
biểu lộ một thái độ nhẫn nại và tin tưởng vào tương lai ở thế giới bên kia.
Quả thật, riêng tôi tin rằng được chết trong cảnh thanh bần mà lại hóa
hay. Hãy giả thử rằng bạn giàu có nứt đố đổ vách, và trong cái ngày cuối
cùng của đời mình, bạn đã nói thế này: “Tôi rất giàu, tôi cũng gọi được là
có tiếng tăm đôi chút. Cả đời, tôi đã từng giao thiệp với giới thượng lưu
trong xã hội, và cảm ơn trời đất, tôi cũng được sinh trưởng trong một gia
đình nền nếp. Tôi đã phục vụ Đức vua và đất nước tôi một cách xứng đáng.
Tôi cũng đã từng có chân trong quốc hội trong một thời gian khá lâu, và tại
đây, có thể nói rằng thiên hạ rất ưa nghe tôi diễn thuyết, và tỏ ra cũng khá
