Lúc nào cũng có những người bản xứ đi giày đinh mặc áo miền núi ngồi
trong quán rượu Weinstube đầy khói, sàn loang lổ vết thẹo vì đinh giày. Có
nhiều thanh niên từng phục vụ trong các binh đoàn Alps của Áo, một trong
số đó là Hans, làm ở xưởng gỗ, một tay thợ săn có tiếng, và chúng tôi rất
thân nhau vì chúng tôi từng đóng quân cùng một nơi trên miền núi ở Ý.
Chúng tôi uống rượu và cùng hát những bài ca sơn cước.
Tôi nhớ những lối đi lên qua những vườn cây trái, qua những cánh đồng
của các nông trại bên sườn đồi phía trên ngôi làng, những nhà thôn dã ấm
áp với lò sưởi bề thế và những đống củi khổng lồ trong tuyết. Phụ nữ làm
lụng trong bếp, chải và dệt len thành những sợi màu xám và đen. Bánh xe
dệt quay nhờ bàn đạp chân và sợi dệt không hề nhuộm. Sợi đen từ lông cừu
đen. Và vì là len tự nhiên còn nguyên cả mỡ, nên mũ hay áo len dài tay và
khăn quàng cổ Hadley đan từ những sợi này đi trong tuyết không bao giờ
ẩm.
Có lần vào dịp lễ Giáng sinh, hiệu trưởng trường đạo diễn một vở kịch
của Hans Sachs. Vở kịch hay và tôi viết một bài bình luận cho báo địa
phương với bản dịch của viên quản lí khách sạn. Vào một năm khác, có một
viên cựu sĩ quan hải quân Đức đầu cạo láng bóng đầy sẹo đến nói chuyện
về cuộc chiến ở Jutland. Bản chiếu đèn hiện lên các di chuyển hạm đội của
hai phe tham chiến, và viên sĩ quan hải quân dùng cây cơ bi-a làm con trỏ
mỗi khi ông nhấn mạnh sự hèn nhát của Jellicoe và thỉnh thoảng ông nổi
giận đến lạc cả giọng. Ông hiệu trưởng trường cứ sợ cây cơ bi-a chọc thủng
màn hình. Sau đó, viên cựu sĩ quan không thể giữ bình tĩnh được nữa, và
trong Weinstube mọi người đều thấy rất khó ở. Chỉ có mỗi viên công tố và
ông chủ ngân hàng ngồi uống với ông ta tại một bàn riêng. Herr Lent, xuất
thân từ vùng sông Rhine, không dự buổi thuyết trình. Có một đôi từ Viên
đến trượt tuyết nhưng không muốn lên vùng núi cao nên đang chuẩn bị rời
đây để đến Zurs, về sau tôi được biết, cả hai đều chết ở đó trong một vụ
tuyết lở. Người đàn ông bảo thuyết trình viên là thứ đồ con lớn đã hủy hoại
nước Đức và hai mươi năm tới bọn người như thế sẽ tiếp tục hủy hoại lần
nữa. Người phụ nữ đi cùng bảo ông im mồm bằng tiếng Pháp và nói cái
chốn này chỉ là một nơi bé tí và làm sao mà biết được.
