tận. Con người luôn là nhân tố làm mất vui, trừ một vài người hiếm hoi vốn
tươi trẻ như chính mùa xuân.
Vào những sáng mùa xuân, tôi thức dậy làm việc sớm trong khi vợ vẫn
đang ngủ vùi. Cửa sổ mở toan và bên ngoài gạch lát đường khô dần sau
mưa. Mặt trời hong khô bề mặt ẩm ướt của những ngôi nhà đối diện cửa sổ.
Các cửa hàng đóng cửa im lìm. Người chăn dê đi lên con đường dốc, thổi
sáo và người đàn bà sống ở tầng trên chúng tôi bước xuống phố, tay xách
chiếc bình lớn. Người chăn dê chọn ra một con trong đàn dê đen nhánh, vú
căng đầy, và vắt sữa vào bình cho người đàn bà trong khi con chó của ông
ép những con dê còn lại dạt vào bên đường. Những con dê xoay đầu nhìn
ngang nhìn ngửa như khách tham quan. Người chăn dê nhận tiền, cảm ơn
người đàn bà,và vừa thổi sáo vừa tiếp tục lên dốc, còn đàn dê bị chó lùa về
phía trước, đi bập bềnh những sừng nhấp nhô. Tôi quay lại bàn ngồi viết và
người phụ nữ tay ôm bình đựng sữa bước lên cầu thang. Bà đi loại dép đế nỉ
lau nhà và tôi nghe thấy tiếng bà thở khi dừng chân nghỉ ở bậc cầu thang
bên ngoài cửa phòng của chúng tôi và sau đó là tiếng đóng cửa. Trong ngôi
nhà này, bà là khách hàng duy nhất của người bán sữa.
Tôi quyết định đi xuống nhà để mua tờ tin đua ngựa buổi sáng. Cho dù
nghèo đến đâu chăng nữa thì quận nào cũng có ít nhát một tờ chuyên đưa
tin đua ngựa, nhưng ta phải đi mua sớm vào lúc đầu ngày như thế này. Tôi
mua được một tờ trên đường Descartes, góc quảng trường Contrescarpe.
Những con dê cũng đi xuống theo đường Descartes và tôi ngửi thấy mùi
chúng trong không khí, rồi tôi đi nhanh về, lên cầu thang để vào phòng làm
nốt công việc. Đã có lần tôi bị đàn dê cám dỗ ra ngoài và theo chúng xuống
phố trong sớm tinh mơ. Nhưng trước khi bắt đầu làm việc trở lại, tôi liếc
qua tờ báo. Có cuộc đua ở Enghien, một trường đua chụp giật, nhỏ mà dễ
thương, nơi tập trung bọn ngựa hạng bèo.
Thế là hôm ấy sau khi làm xong việc, chúng tôi đi đến trường đua. Tòa
soạn ở Toronto, nơi tôi làm việc, có chuyển cho một ít tiền và chúng tôi
muốn thử vận may. Ở Auteuil, vợ tôi từng theo một chú ngựa tên Chèvre
d’Or với tỉ lệ cược một ăn một trăm hai mươi và nó dẫn đầu đoàn đến hai
