Còn nếu tranh mà có được hết những điều đó, lại cho thấy được đầy đủ
cái hình, thì gọi là đã có được cái quyến rũ của sự vật.
Hãy xem bức tranh lớn “Quan Âm với Trăng và Nước” vẽ từ đời Đường.
Đường nét của quần áo, những nét viền thanh tú, những vòng ngọc trai,
khiến cho đức Quan Âm trông thật sống động. Tấm áo choàng bằng lụa
trắng phủ nửa thân, nhẹ và mờ ảo, có viền gấm thật mịn. Trong số những
bậc Bồ Tát ta từng được xem, kể cả trong những tranh của thời Ngũ Đại,
không có vị nào sánh được với đức Quan Âm ấy. Một thứ ánh sáng trăng
màu trắng vàng lan tỏa toàn bộ bức tranh, với trung tâm là đức Quan Âm
tĩnh tọa. Ta đứng trước bức tranh và thấy rõ ràng như đức Quan Âm và
vầng trăng cùng đang bay lơ lửng trên một mặt nước mênh mông. Đó là cái
gọi là thần khí bao phủ toàn bộ bức tranh vậy.
Hoặc như bức “Lục Quốc” (sáu vương quốc) của Diêm Lập Bản, mô tả
một nhóm thường nhân, kẻ say kẻ tỉnh, kẻ đang múa hát trong những bộ
trang phục kì dị, hoặc đang ngủ ngoài trời. Nó cho ta thấy cuộc sống sinh
động ở xứ lạ. Hoặc như bức “Tứ Vương” (bốn vị vua) khổ lớn của ông ta.
Các vị vua và triều thần, vệ sỹ của họ trong một buổi lễ trào được vẽ sinh
động đến tuyệt vời. Lại có cả cây cối với những cành chẽ nhánh trơ trụi,
những dải sương mù, màu sắc thật tự nhiên đến nỗi chúng dường như đang
mọc ra thật. Đến nỗi chỉ khi chạm tay vào chúng mới biết rằng đó chỉ là mặt
lụa mà thôi.
Còn có bức tranh của Tần Tề Hoàng vẽ lâu đài Ô Bằng ở núi Li Sơn.
Những dải núi đá trên đó rải rác các dinh thự lâu đài, với ngựa xe, nhà
thuyền, và vô số đàn ông đàn bà chỉ cao từ một phần mười thốn đến một
thốn, tụ họp nhau như kiến, đi lại chỗ này chỗ kia, tất cả đều vẽ thật chi tiết.
Họa sỹ thể hiện những gì mình thấy trong tâm tưởng bằng tay vẽ của mình;
mỗi chấm bút đều cho thấy được cái quyến rũ của tạo vật. Cho nên có thể
vẽ hàng trăm dặm thiên nhiên vào trong một vuông lụa nhỏ mà vẫn bắt
được tất cả hình dạng qua ngọn bút vậy.
Lại nữa, có bức “Mỹ Nhân” (những người đàn bà đẹp) của Chu Phương.
Họ có một vẻ đẹp không thể định nghĩa được, thể hiện ở những tấm thân
