động của họ đối với Djibouti. Bởi nếu nhờ sự hợp tác của họ, Nước Pháp
Tự Do đã có thể nhanh chóng đưa nước Somalie thuộc Pháp trở về và từ đó
được sử dụng hải cảng, đường sắt và một lực lượng quan trọng, từ đó có thể
giúp cho Abbyssinie một lối ra và một sự an toàn mà nước này cần đến.
Ngược lại, khi nào Vichy còn chiếm lĩnh vị trí, người Anh vẫn giữ trong tay
họ số phận của vị hoàng đế và các bang của ông này.
Chính vì vậy mà Gaston Palewski không đạt được kế hoạch phong tỏa
nước thuộc địa: ông cũng không đưa được người Anh và người Abyssinie
ký kết một hiệp ước tay ba thay vì tay đôi. Trong khi đó, hoạt động của ông
và những người phụ tá của ông: trung tá Appert, chỉ huy biệt đội, Chancel,
nhà ngoại giao trẻ tuổi tại Nairobi, tích cực chuẩn bị phần tiếp theo. Các
mối quan hệ họ lập ra với nhiều đơn vị Pháp tại Djibouti và với người bản
địa, công tác tuyên truyền họ thực hiện bằng truyền đơn và đài phát thanh,
các mối quan hệ của họ với Tướng Platt, tất cả đưa tới hậu quả là một ngày
nào đó, sự gia nhập của Somalie sẽ chỉ là một thủ tục. Mặt khác, tại Addis-
Abebe, họ làm xuất hiện lại một cơ quan đại diện của nước Pháp. Các thứ
quyền của chúng tôi về đường sắt đã được tái lập, các công trình tôn giáo
và thế tục của chúng tôi, mới đây bị đóng cửa vì sự chiếm đóng của quân
Ý, có thể hoạt động trở lại, Tòa công sứ Pháp lại mở cửa. Tuy lấy làm tiếc
vì những sự chậm trễ, tôi thấy trái đang chín trên bờ biển Đỏ.
Nhưng bất ngờ sự can thiệp của người Anh vào một phần khác của Đế
quốc đã làm tôi lo lắng và căm giận tột cùng. Ngày 5 tháng Năm 1942, một
cú điện thoại của một văn phòng báo chí cho tôi hay, vào 3 giờ sáng, một
đội tàu của Anh đã cho đổ bộ các đội quân tại Diégo-Suarez. Đồng minh
của chúng tôi đã dùng vũ lực chiếm cứ một thuộc địa Pháp mà thậm chí
không cần hỏi ý kiến chúng tôi!
Vậy mà từ vụ Pearl Harbor, tôi đã nỗ lực, bằng nhiều cuộc vận động,
thảo luận về việc Madagascar kết hợp với chính phủ London: hội nghị ngày
10 tháng Chạp với tướng Brooke, Tham mưu trưởng quân đội hoàng gia;
thư ngày 16 gửi cho ông Churchill; dự án hoạt động trao ngày 11 tháng Hai
cho ông Thủ tướng, cho Tướng Brooke và cho ông Cao ủy Liên bang Nam
Phi; thư mới ngày 19 tháng Hai gửi cho ông Churchill; cuối cùng, ngày 9
