đồng, hay thậm chí là một người duy nhất – và dù ông đứng trước một cái
micrô tại diễn đàn, tại bàn ăn, hoặc sau một bàn giấy, thì luồng ý tưởng dộc
đáo, đầy thi vị và cảm xúc của ông, cùng những lý lẽ, những tình cảm, vẫn
tạo cho ông một ảnh hưởng gần như chắc chắn trong bầu không khí đầy
xúc động nơi mọi người đang hồi hộp chờ đợi. Là nhà chính trị lão luyện,
ông được cái thiên tư thần tình và ma quái để lay động tính cách nặng nề
của người Anh cũng như để gây ấn tượng với người nước ngoài. Cả sự hóm
hỉnh, vốn vẫn được ông dùng để tô điểm cho cử chỉ và lời nói của mình, và
cách ông thể hiện khi thì sự niềm nở, lúc lại sự giận dữ, cũng cho thấy ông
là bậc thầy ra sao trong cái trò chơi kinh khủng mà ông đang can dự vào.
Những sự cố gay gắt và khó chịu nhiều phen xảy ra giữa chúng tôi vì
sự mâu thuẫn giữa hai tính cách, vì sự đối lập của một vài lợi ích riêng giữa
hai nước, và vì những hành vi lợi dụng thiếu công bằng mà Anh đã làm đối
với nước Pháp đang bị tổn thương, có ảnh hưởng tới thái độ của tôi đối với
ông thủ tướng nhưng tuyệt nhiên không ảnh hưởng gì tới nhận xét của tôi
cả. Từ đầu tới cuối, Winston Churchill xuất hiện dưới mắt tôi như nhà nghệ
sĩ vĩ đại của một lịch sử vĩ đại.
Ngày hôm ấy, tôi trình bày với Thủ tướng Anh những gì mà người
đứng đầu nội các Pháp đã ủy thác tôi nói lại với ông về ý chí của chính phủ
Pháp muốn tiếp tục chiến đấu, thậm chí nếu phải chiến đấu tại Đế quốc.
Ông Churchill tỏ ra rất hài lòng với sự quyết tâm này. Nhưng liệu nó có
được thực hiện không? Ông cho tôi thấy ông không tin điều đó. Dù sao ông
cũng không còn tin vào khả năng mặt trận tại chính quốc sẽ khôi phục
được, và ông thể hiện rõ điều này khi thẳng thừng từ chối việc đưa không
quân sang giúp chúng tôi.
Từ khi quân đội Anh lên tàu về nước tại Dunkerque, Không quân
Hoàng gia không còn hợp tác với chúng tôi trong cuộc chiến nữa mà chỉ
thỉnh thoảng mới tham gia. Thực ra, ngoại trừ một nhóm máy bay chiến
đấu còn đi theo yểm trợ không quân chúng tôi, các phi đội Anh vốn đặt căn
cứ tại Vương quốc Anh thì quá xa để có thể giúp gì cho một mặt trận không
ngừng lùi về phía nam. Tôi đã khẩn khoản yêu cầu ông Churchill chuyển ít
nhất là một phần không quân hợp tác của Anh tới các sân bay ở phía nam
