ít nhất là một cái lệnh chính thức chỉ thị cho ông Tổng Tư lệnh dự kiến và
chuẩn bị những cuộc vận chuyển tới Bắc Phi. Tôi biết đó chính là ý định
cuối cùng của ông Paul Reynaud. Nhưng trước những mánh khóe và ảnh
hưởng trái ngược rất đỗi thúc bách và chán ngấy luôn luôn tìm tới ông, tôi
thấy hy vọng cuối cùng này cứ mỗi giờ một tan biến đi.
Tuy nhiên, khoảng trưa ngày hôm ấy, ông Thủ tướng vẫn ký tên vào
một bức thư gửi cho Tướng Weygand, trong đó ông nêu rõ những yêu cầu
của chính phủ đối với ông. Trước tiên: “Bám trụ tại vùng Massif Central và
Bretagne càng lâu càng tốt.” Tiếp đến: “Nếu thất bại… chúng ta sẽ chuyển
đến và tổ chức cuộc chiến đấu trên Đế quốc bằng cách sử dụng quyền tự do
trên biển.” Thư này rõ ràng đã thể hiện được một ý định tốt đẹp. Nhưng
theo tôi nó không phải là một mệnh lệnh dứt khoát mà tình hình khi ấy đòi
hỏi. Hơn nữa, sau khi ký, bức thư lại còn bị chất vấn thêm lần nữa và chỉ
được gửi đi vào ngày hôm sau.
Trong cùng buổi sáng ngày 13, ông Jeannery, Chủ tịch Thượng viện,
và ông Herriot, Chủ tịch Hạ viện, đã tới Chissay. Ông Jeannery kêu gọi giữ
vững một tư thế kiên quyết và viện dẫn tấm gương Clémenceau, người mà
ông đã từng cộng tác trực tiếp và chặt chẽ trong những giờ phút huy hoàng
năm 1917 và 1918. Ông Herriot, nhã nhặn và hoạt bát, bộc lộ một cách đầy
hình ảnh những cảm xúc phức tạp mà ông đã trải qua. Cả hai đều tỏ ra đồng
tình với Thủ tướng, chống lại chuyện đầu hàng, sẵn sàng chuyển tới Alger
với bộ máy chính quyền. Một lần nữa, tôi thấy ông Paul Reynaud, dẫu
những kẻ đầu hàng có kéo bè kết cánh quanh ông như thế nào, vẫn có thể
làm chủ cuộc chơi, miễn là ông đừng nhượng bộ điều gì cả.
Tôi có mặt tại Beauvais vào đầu buổi chiều khi ông de Margerie,
Chánh Văn phòng Ngoại giao của ông Paul Reynaud, gọi điện thoại cho tôi
để truyền đạt:
Ít phút nữa thôi tại tòa tỉnh Tours sẽ khai mạc một hội nghị giữa Thủ
tướng Chính phủ và ông Churchill, người vừa tới cùng với nhiều bộ trưởng
của ông. Tôi vội báo cho ông biết chuyện này bởi chính tôi cũng vừa được
báo. Tuy ông không được mời tham dự nhưng theo tôi ông hãy cứ tới đi.
Baudouin đang thao túng và tôi không thích chuyện đó.
