đó còn có những cơ chế, những lợi ích, những thuộc địa của mỗi nước.
Ngay cả những điểm khả thi trong bản đề xuất, chẳng hạn như cùng chia sẻ
những tổn thất chiến tranh, cũng cần đến những cuộc đàm phán phức tạp.
Nhưng đề nghị giúp đỡ mà chính phủ Anh gửi tới chính phủ của chúng tôi
quả thực đã thể hiện trong nó một tình đoàn kết có ý nghĩa quan trọng.
Nhưng trên hết, cũng giống như các ông Corbin và Monnet, tôi nghĩ rằng
với ông Paul Reynaud lúc này đang lún sâu vào một cuộc khủng hoảng
trầm trọng và các vị bộ trưởng của ông, bản đề xuất này tự thân nó sẽ mang
đến một niềm an ủi và một lý do để họ thêm quyết tâm. Vì thế tôi đồng ý
làm hết sức để khiến ông Churchill chấp thuận ý tưởng này.
Buổi sáng bận rộn. Công việc đầu tiên của tôi là thu xếp nơi đến cho
chiếc tàu Pasteur đang chở khoảng 1.000 khẩu đại bác 75, vài nghìn khẩu
súng máy và nhiều lô quân nhu từ Hoa Kỳ. Theo lời tư vấn của phái đoàn
quân sự, tôi ra lệnh cho chiếc tàu bẻ hướng từ Bordeaux sang một hải cảng
của nước Anh. Do tình hình thay đổi nên phải làm sao để ngăn không cho
chuyến tàu vô giá này rơi vào tay quân thù. Trên thực tế, những khẩu đại
bác và súng máy mà chiếc Pasteur mang đến đã giúp quân đội Anh tái vũ
trang sau khi để mất gần hết vũ khí khí tài trong trận thua ở Dunkerque.
Về vấn đề vận chuyển, tôi nhận thấy người Anh cũng thực lòng lo
lắng tìm cách hỗ trợ tăng cường phương tiện giúp chúng tôi di chuyển quân
đội và bảo vệ các tàu; máy móc thực hiện do Bộ Hải quân Anh thu xếp
cùng với phái đoàn hải quân của chúng tôi do Đô đốc Odend’hal điều
khiển. Nhưng có thể thấy rõ London không mấy tin rằng chính phủ Pháp sẽ
khôi phục lại. Qua những cuộc tiếp xúc, tôi thấy rằng những biện pháp mà
các bạn đồng minh của chúng tôi đang ấp ủ thực hiện trên nhiều chiến
trường khác nhau đều xuất phát từ cái giả định rằng chúng tôi sắp từ bỏ
cuộc chiến đấu. Số phận của hải quân chúng tôi là điều ám ảnh họ trên hết.
Trong những giờ phút nguy kịch này, mỗi người Pháp đều cảm thấy bị đè
nặng bởi một câu hỏi – hỏi thầm trong đầu hoặc hỏi thẳng thành tiếng –
trước mỗi người Anh họ gặp:
Hải quân của các anh rồi sẽ ra sao?
