không chậm trễ chấp nhận những sự đã rồi. Cố nhiên chính phủ các nước
tham chiến chống phe Trục đều gọi đại diện của họ ở Pháp về, có thể họ
làm điều đó một cách bộc phát, như trường hợp ngài Ronald Campbell
hoặc Tướng Vanier61, có thể người Đức đòi hỏi những cuộc ra đi này.
Nhưng tại Anh dầu sao vẫn còn một lãnh sự đến ở trong tòa nhà của sứ
quán Pháp, giữ liên lạc với chính quốc, trong khi ông Dupuis, Tổng Lãnh
sự Canada, vẫn ở lại bên ông Thống chế và liên bang Nam Phi vẫn để lại
đây người đại diện của mình. Nhất là người ta có thể trông thấy một đoàn
ngoại giao quan trọng tập hợp tại Vichy, quanh Đức ông Valerio Valeri, sứ
thần của Giáo hoàng, ông Bogomolov, Đại sứ Liên bang Xô viết, Đô đốc
Leahy, Đại sứ Hoa Kỳ. Ở đó có cái gì làm nguội lạnh đi nhiệt tình của
những nhân vật mà động tác đầu tiên của họ đã hướng về chữ Thập
Lorraine.
Vậy là trong số người Pháp cũng như tại các quốc gia khác, cuộc tập
hợp rộng rãi của sự sợ hãi, của lợi ích, của sự tuyệt vọng đã khích động
quanh nước Pháp một sự bỏ mặc phổ biến. Nếu nhiều tình cảm vẫn còn
trung thành với quá khứ của đất nước tôi, nếu nhiều sự tính toán vẫn muốn
lợi dụng những mụn rách mà hiện tại còn để lại cho đất nước tôi, không
người nào có đủ tư cách trên đời này lại hành động như thể mình còn tin
vào nền độc lập, nỗi tự hào và sự vĩ đại của đất nước tôi. Từ đây dầu đất
nước tôi phải chịu số phận tôi đòi, nhục nhã, bị nhạo báng, thì tất cả những
gì đáng kể trên đời này cũng coi đó là điều đã được thừa nhận. Trước sự
trống rỗng kinh hoàng của sự đầu hàng đang lan rộng, càng lúc tôi càng
thấy rõ ràng hơn sứ mệnh mình phải mang. Vào lúc này đây, lúc tệ hại nhất
của lịch sử nước Pháp, chính tôi là người có bổn phận cáng đáng nó.
Nhưng không có nước Pháp thiếu thanh gươm. Tạo lập một sức mạnh
chiến đấu, điều này quan trọng hơn cả. Tôi bắt tay vào việc này ngay. Một
số đơn vị quân đội đang có mặt tại nước Anh. Trước tiên đó là những đơn
vị thuộc sư đoàn khinh binh của vùng núi Alpes, sau những chiến dịch xuất
sắc tại Na Uy theo lệnh tướng Béthouart, đã được đưa về Bretagne cùng lúc
với những đơn vị cuối cùng của Anh. Mặt khác đó là những chiếc tàu chiến
của hải quân – tổng cộng gần 100.000 tấn – tị nạn tại Cherbourg, Brest,
