Tại các nước mà Đức hoặc Ý đang chiếm đóng lãnh thổ, tình hình nhất
định cũng phải như thế. Không một chính phủ nào cam chịu ách xâm lược,
không, không một chính phủ nào cả, ngoại trừ, than ôi! chính phủ mệnh
danh là chính phủ của nước Pháp và lại được quyền sử dụng một Đế quốc
rộng lớn được gìn giữ bởi những lực lượng to lớn và một trong những hạm
đội hàng đầu trên thế giới.
Khi những thảm họa tháng Sáu xảy đến, nước Anh đã đón nhận Quốc
vương và bộ trưởng của Na Uy, của Hà Lan, của Luxembourg, rồi Tổng
thống nước cộng hòa và các bộ trưởng Ba Lan, và, chậm trễ sau đó, nội các
Bỉ. Người Tiệp Khắc lo tự tổ chức thành một khối. Nhà vua Albanie thực
hiện vài cuộc tiếp xúc. Theo một cảm hứng vừa hào hiệp vừa tính toán,
nước Anh ân cần đón tiếp các nhà Nước lưu vong này. Dầu bị tước đoạt tới
đâu, họ vẫn luôn luôn còn lại một cái gì. Nhiều người trong bọn họ mang
tới vàng và ngoại hối. Người Hà Lan có Nam Dương và một hạm đội đáng
kể, người Bỉ có Congo, người Ba Lan có một đội quân nho nhỏ, người Na
Uy có nhiều tàu buôn, người Tiệp Khắc - hay đúng hơn là Bénès - có nhiều
mạng lưới thông tin tại Trung và Đông Âu và những quan hệ tích cực với
Mỹ. Hơn thế nữa ông không dửng dưng với uy tín của nước Anh xuất hiện
như thành lũy cuối cùng của cựu thế giới đang trong cơn nguy ngập.
Với những con người lưu vong đó, Nước Pháp Tự do, vốn không có
gì, lại là một kinh nghiệm có lợi. Nhưng đất nước tôi lôi cuốn trước hết
những con người lo âu và bất hạnh nhất, như người Ba Lan và người Tiệp
Khắc. Dưới con mắt của họ, chúng tôi vẫn trung thành với truyền thống của
nước Pháp và chính từ đó, chúng tôi biểu thị cho một hy vọng và một cực
hấp dẫn. Đặc biệt, Sikorski và Benès tuy rất đỗi ngờ vực giữa những mưu
mẹo và những tính nhạy cảm, theo họ, càng làm cho nỗi bất hạnh thêm rắc
rối, nhưng họ vẫn thiết lập với tôi những mối quan hệ ổn định và liên tục.
Có lẽ từ đáy sâu vực thẳm này tôi càng thấy rõ nét hơn bao giờ đâu là thiên
hướng của nước Pháp đối với thế giới.
Trong lúc chúng tôi cố gắng bảo đảm cho Nước Pháp Tự Do một sự
khởi đầu được quốc tế chú ý, tôi tìm cách tổ chức mầm mống một chính
quyền và một bộ máy hành chính. Gần như không được ai biết tới, hoàn
