quan trọng như nhau trong chương trình nghị sự chính thức,
thói quen hợp tác và thỏa hiệp đã tiến triển. Các quan chức
Asean tránh đối đầu nhau, họ cùng tìm kiếm sự nhất trí như là
điều lý tưởng. Ở điểm nào không tìm được sự nhất trí, họ thu
xếp một giải pháp thỏa hiệp hoặc một cam kết hợp tác.
Khi Asean quan hệ với các nước phát triển, sự hợp tác là điều
tất nhiên. Chúng tôi biết được giá trị của sự phối hợp chính trị
khi thương lượng với Mỹ, các nước châu Âu trong cộng đồng
kinh tế châu Âu và Nhật Bản. Về phía họ, các nước công nghiệp
này thích quan hệ với chúng tôi với tư cách một tổ chức. Họ
muốn khích lệ Asean vì chúng tôi giữ lập trường ôn hoà phải
chăng tại các diễn đàn quốc tế, điều này dẫn đến những thành
quả mang tính thực tiễn. Họ cũng muốn các tổ chức khu vực
của các quốc gia đang phát triển khác đi theo con đường thực
dụng của Asean.
Một ví dụ về giá trị của khối Asean đối với các thành viên của
nó là khi Úc cố gắng thay đổi luật hàng không dân dụng. Tháng
10/1978, Úc công bố Chính sách hàng không dân dụng quốc tế
(International Civil Aviation Policy – ICAP) mới của mình. Theo
chính sách này thì chỉ có hãng hàng không Qantas và hãng
hàng không Anh mới có thể chở khách theo tuyến đường giữa
Úc và Anh, và với giá cực thấp. Các hãng hàng không có điểm
dừng trung chuyển như Singapore và thủ đô các nước khối
Asean khác đều bị loại trừ. Giá vé đặc biệt này đã ngăn hành
khách xuống các trạm dừng trên đường đi. Người Úc còn dự
kiến giảm công suất của các hãng hàng không trung gian thuộc
các quốc gia khối Asean và cắt giảm các chuyến bay thường
xuyên của hãng hàng không Singapore trên tuyến đường từ
Singapore đến Úc và Anh. Họ muốn không cho hàng không của
Thái Lan nhận hành khách từ Singapore, một trạm trung gian,
