Kakuei Tanaka – người tôi đã gặp vào tháng 5/1973 tại Tokyo.
Ông ta có tiếng là một loại xe ủi đường, một con người có đầu óc
như một máy tính mạnh, một nhà thầu xây dựng chiến đấu để
vươn lên từ địa vị thấp. Với một chiều cao trung bình của người
Nhật, hơi đậm và vạm vỡ, ông ta là người có nghị lực. Sự cộc cằn
và thẳng thừng trong tính cách của ông ta làm ông khác biệt với
các Thủ tướng Nhật khác. Họ phần lớn đều tốt nghiệp từ Đại
học Hoàng gia Tokyo hoặc một vài học viện nổi tiếng khác để rồi
trở thành những viên chức và sau đó leo lên đến đỉnh cao của
ngành dân chính và tham gia vào giới lãnh đạo của đảng Dân
chủ Tự do (Liberal Democratic Party – LDP). Ông Tanaka thì
chưa bao giờ học đại học nhưng ông ta thừa năng lực cho công
việc.
Thật dễ chịu khi trò chuyện với một lãnh tụ người Nhật luôn
sẵn sàng giãi bày quan điểm không hạn chế, ngay cả với những
vấn đề nhạy cảm như tình cảm bài Nhật ở Đông Nam Á. Nước
Nhật khi đó bị rắc rối với việc các sinh viên Thái biểu tình chống
đối việc khai thác kinh tế của Nhật tại Bangkok. Tôi nói việc đó
không phải chỉ cần phái Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp
của họ, ông Nakasone, đến để vỗ về người Thái là đủ; nếu ông
Tanaka không muốn những vấn đề như vậy nhức nhối thêm thì
ông ta phải biểu lộ cho người Thái, người Indonesia và người
Philippine thấy rằng ngoài việc khai thác các nguyên liệu thô
của họ, người Nhật còn quan tâm đến việc giúp họ công nghiệp
hóa. Tôi đã nhắc lại những lập luận này với các thủ tướng khác
của Nhật nhưng không có tác dụng nhiều.
Trong vòng 8 tháng, vào tháng 1/1974, tôi đã tiếp đón ông
Tanaka tại Singapore. Khi ông ta từ máy bay bước xuống, khuôn
mặt ông ta cong oằn với đôi môi và cái má bị nhăn về một phía.
Ông ta không hề ngượng ngập và giải thích rằng thật ra ông có
