máy móc nông nghiệp, phương tiện thông tin liên lạc lại tồi tàn
và mức sống thấp.
Nấu ăn vẫn theo lối quen thuộc nhưng có hơi khác. Bữa trưa
họ làm món baobing chính gốc, măng tre non được xắt lát mỏng
cuộn trong một cái bánh xếp để tạo thành một cái bánh cuốn
xào lên và ăn kèm với những loại rau và gia vị cần thiết. Nó khác
với cách của Singapore. Họ có tất cả những loại kẹo quen thuộc,
chẳng hạn như kẹo đậu phộng ép giòn được cuộn lại như bánh
cuốn Thụy Sĩ, ngon hơn loại chúng tôi ăn ở Singapore. Tất cả
chúng tôi đều biết rằng đây là quê hương của hầu hết tổ tiên của
chúng tôi. Dù làng mạc của họ ở bất kỳ nơi nào trong tỉnh Phúc
Kỉến, để đi ra biển Nam Hải đa phần họ đã đến Hạ Môn, một khu
định cư quốc tế, để rồi lên những con tàu lớn đi về phương nam
tới Nanyang (Nam Dương).
Từ Hạ Môn, chúng tôi tiếp tục bay đi Quảng Châu, sau đó trở
lại Hong Kong bằng xe lửa. Đến lúc này thì họ đã chấm dứt hô
hào thường xuyên qua loa phóng thanh và những bài diễn văn
đơn điệu, lặp đi lặp lại về “những kẻ đi theo con đường tư bản
chủ nghĩa” và những lời sáo rỗng khác của Bè lũ Bốn tên. Người
Trung Quốc cũng đã ít khắt khe hơn về cách ăn mặc của họ. Một
lần khi rời Bắc Kinh, tôi thấy các nữ phiên dịch tháp tùng chúng
tôi mặc những chiếc áo vải hoa và quần vải mỏng hay váy là
những thứ mà năm 1976 họ không mặc. Nước Trung Quốc của
Mao đang đi vào lịch sử. Những thói quen cũ của người Trung
Quốc sẽ trở lại; một ít thói quen tốt, và không ít thói quen xấu,
như chúng tôi phát hiện ra trong chuyến thăm kế tiếp năm
1985: tham nhũng, thói ưu ái người nhà và thiên vị đang ngày
càng phát triển, đó là những căn bệnh đã luôn luôn đe dọa
Trung Quốc.
