đạm trong vài giờ. Một chiều cuối tháng 1, tôi ráng ngồi xem
cho hết một phim hài ở rạp Cathay. Ở cảnh nọ có một trái bom
sắp nổ, nhưng nó chỉ kêu bốp một tiếng nhỏ rồi rã ra từng
mảnh. Đó là một trái bom hư. Khi vỏ bom vỡ, dòng nhãn hiệu
hiện ra “Made in Japan”. Thật trớ trêu! Hai tháng qua, Singapore
đã nếm mùi sức công phá của bom và đạn pháo Nhật, vậy mà tôi
còn được xem một bộ phim cười cợt người Nhật – mô tả họ như
những người chân vòng kiềng, mắt lé, không thể bắn cho thẳng
đích hay đóng những chiếc tàu có thể chịu được một cơn bão và
chỉ có thể chế được những vũ khí kém cỏi. Sự thật đáng buồn là
trong hai tháng qua, từ 8/12, họ đã chứng tỏ rằng họ có lòng
can đảm và tài năng quân sự để tạo ra những thắng lợi ngoạn
mục trước quân đội Anh. Nhiều năm sau, Thủ tướng Winston
Churchill viết về cuộc thất thủ Singapore như một “thảm họa
trầm trọng nhất và vụ đầu hàng lớn nhất trong lịch sử Anh.”
Quân đội chiếm đóng trường đại học ngày 10/2 khi lực
lượng Anh trên đường triệt thoái, và hai ngày sau đơn vị MAS
phải giải thể. Những ngày đầu tôi ở ngôi nhà ở đường Norfolk,
nhưng khi pháo kích ngày càng gần, tôi đã về với gia đình ở
Telok Kurau. Hôm sau chúng tôi nghe tiếng súng trường xa xa,
rồi nhiều hơn và gần hơn. Không có tiếng súng đại bác, pháo
kích hay bom. Tôi tò mò đi ngõ cổng sau ra đường Lorong L, giáp
với khu xóm nơi tôi vẫn chơi với đám trẻ con nhà ngư dân hồi
xưa. Đi chưa được hai chục thước theo con đường đất, tôi thấy
hai người mặc quân phục xám, khác với thứ màu xanh pha nâu
của quân Anh. Họ quấn xà cạp và đi giày vải đế cao su, mũi giày
tách các ngón chân ra, một bên là ngón cái và một bên là các
ngón còn lại. Sau này tôi được biết là kiểu giày ấy giúp họ bám
chắc hơn trên mặt đất lầy trơn trượt. Cái làm họ trông lạ mắt
nhất là thứ nón kếp bằng vải mềm có vạt phía sau phủ xuống cổ.
