không thể chuyển gạo sang Singapore, hoặc do người Nhật
không muốn trả tiền gạo hoặc do họ không thể chuyên chở qua
được.
Rơi vào cảnh phải ăn thứ gạo dự trữ ẩm mục trộn với gạo
trồng ở Malaya, chúng tôi đành tìm món thay thế. Mẹ tôi, cũng
như nhiều người khác, chế biến chút đỉnh gạo chúng tôi có được
với bắp, kê và những thứ rau củ mà lúc bình thường chúng tôi
không hề đụng tới, như rau lang, lá khoai mì nấu với nước dừa.
Những thứ đó không ngon miệng lắm, nhưng chúng làm đầy
bụng tuy không có dinh dưỡng cao. Cỡ một tiếng sau bữa ăn là
anh em tôi bắt đầu thấy đói kỳ lạ. Thịt là món xa xỉ. Chẳng có
bao nhiêu bò hay cừu. Thịt heo thì dễ mua hơn và chúng tôi có
thể tự nuôi gà, nhưng cũng chẳng có bao nhiêu thức ăn thừa để
cho chúng ăn.
Tài tháo vát của mẹ tôi bị thử thách rất dữ trong thời chiếm
đóng. Khi tổng số tiền lương của cha tôi, em Dennis của tôi và cả
tôi nữa dần trở nên nhỏ nhoi vì lạm phát thì bà bắt đầu làm đủ
thứ dịch vụ. Là con gái một gia đình người Hoa xứ này, bà đã
học được cách nấu nướng và làm bánh. Bây giờ bà làm bánh để
bán. Khi không còn kiếm ra bột mì và bơ nữa thì bà dùng bột
khoai mì, bột gạo, bột cọ, nước dừa và đường thốt nốt. Từ sữa
tươi bà làm được sữa đặc có đường. Bà là một đầu bếp giỏi. Sau
này, khi tôi làm thủ tướng, bà vẫn dành thì giờ dạy nghệ thuật
nấu ăn kiểu người Hoa cho các phụ nữ xa quê hương, trong đó
có cả các bà vợ của những viên chức ngoại giao đoàn. Bà còn viết
cuốn Mrs Lee’s Cookbook (Sách nấu ăn của Bà Lee), bán khá chạy
ngay cả sau khi bà đã mất.
Mọi thứ đều khan hiếm. Xe hơi thì biến mất, ngoài những
chiếc dùng cho quân đội hay các viên chức cao cấp. Một số dân
địa phương có xe hơi làm môi giới trong thị trường chợ đen.
