hỏi sự phục tùng tuyệt đối và hầu như mọi người đã phục tùng
họ. Hầu hết mọi người dân đều thù ghét họ nhưng hết thảy đều
ý thức về sức mạnh của họ nên mọi người phải thích nghi.
Những ai chậm hay không muốn thay đổi để chấp nhận ông chủ
mới sẽ phải đau khổ. Họ sẽ phải sống bên lề xã hội mới, tài sản
của họ nằm chết một chỗ hay suy sụp và họ bị mất vị trí xã hội.
Những người mau chóng đánh giá được tình thế mới và biết
khai thác những cơ hội mới bằng cách giúp ích cho các ông chủ
mới, đã làm giàu trên sự bất hạnh khủng khiếp đã ập lên toàn
Singapore.
Guồng máy cai trị quân sự của Nhật đã cai trị bằng khủng bố.
Nó không hề khoác một lớp vỏ cư xử văn minh. Sự trừng phạt
nặng nề đến độ rất ít có tội phạm. Giữa cảnh đói khổ, vào mấy
tháng cuối năm 1944, khi dân chúng gần như chết đói, thật kỳ
lạ là mức độ tội phạm vẫn rất thấp. Người ta có thể bỏ ngỏ cửa
suốt đêm. Mỗi nhà có một chủ nhà, mỗi nhóm mười nhà cũng
có liên gia trưởng và những người này có nhiệm vụ tuần tra khu
vực của mình suốt ngày đêm. Nhưng đó chỉ là chuyện hình
thức. Họ chỉ mang theo gậy gộc và cũng chẳng có vi phạm gì để
báo cáo – mức trừng phạt đã quá nặng nề. Hệ quả là tôi không
còn tin vào những người chủ trương một phương pháp nhu hòa
đối với vấn đề tội phạm và trừng phạt, thường cho rằng trừng
phạt không hề làm giảm được tội phạm. Đó không chỉ là kinh
nghiệm của tôi tại Singapore trước chiến tranh, trong thời Nhật
chiếm đóng hay sau đó.
Sau cú choáng ban đầu, tôi hiểu ra rằng cuộc sống cứ phải
tiếp tục hầu như là bình thường. Người ta phải ăn, phải cần đến
thuốc men và những thứ khác như bàn chải đánh răng, kem
đánh răng, quần áo giày dép, mực giấy bút. Ngay cả dao cạo râu
cũng trở nên rất quý và khó kiếm, nên các lưỡi dao cũ cứ được
