Thấy sự dễ tin ở trời và ở lòng tốt của loài người lúc nào cũng chứa
chan trong trí não, trong linh hồn Mai, chắc có nhiều người cho đó là cái
kết quả của một nếp Pháp văn lãng mạn. Rồi có lẽ họ sẽ kết án vai chủ
động trong chuyện này, cho đó là cái gương xấu của sự mơ mộng không
đâu.
Nếu yêu người, nếu sẵn có lòng tốt tự nhiên, để cảm động thì đứng
trước những sự dịu dàng tốt đẹp hay những sự đau đớn uất ức của loài
người mà họ cho là lãng mạn, thì sự lãng mạn ấy là một sự tuyệt đích của
nhân loại dù có khi nó đem đến cho ta những sự thiệt hại, thiệt hại về vật
chất, thiệt hại về tinh thần. Song thử hỏi: ta có thể có sự phi thường nào mà
lại không chịu phần thiệt hại riêng cho ta chăng? Ở đời có thể có sự tốt đẹp,
lớn lao, cao thượng nào ở ngoài sự hy sinh được chăng?
Nhưng không, Mai không phải đã chịu ảnh hưởng nền Pháp văn lãng
mạn. Hay nói trái lại thì tự cổ chí kim ở nước nào cũng có một hạng người
giàu lòng cảm động, giàu lòng trắc ẩn, tin người đến nỗi để lụy tới mình.
Hạng người ấy nhiều khi yên lặng chịu đau, chịu nhục, chịu khổ, những kẻ
có linh hồn khô khan, có trái tim khô khan hiểu sao được? Mắt họ chỉ có
thể trông thấy những sự nhỏ nhen đê hèn của một hạng người, mà đời vật
chất nhỏ nhen đê hèn làm cho quên nhãng trong chốc lát, cái bản tính tốt
đẹp, cao thượng của trời đã phú cho.
Mai chính là một người đã giữ được hoàn toàn cái bản tính đó.
Lúc Minh đã từ biệt nàng ra về, nàng còn ngồi khóc, khóc mãi. Một
tiếng oe ở võng. Nàng vội lau nước mắt, ra ẵm con, vừa cười, vừa nói nựng
để dỗ con cho nín.
Thằng bé nghe tiếng hát ru, thiu thiu ngủ lại trong lòng mẹ. Còn Mai
thì tiếng cọt kẹt đưa võng, cũng như ru nàng trong giấc mộng.
